Het
handelsconflict met China wordt hier in Europa op enige afstand
gevolgd zonder dat er vanuit Brussel tot dusver noemenswaardige
initiatieven waren te beluisteren. Wel is sprake van minder
positieve verwachtingen betreffende de economische groei. Europa
vormt als tweede economische macht een belangrijke factor op
internationaal economisch en politiek terrein maar doet er
actief te weinig mee!
Dat geldt
eveneens voor het neutraliseren van andere internationale
spanningen. Onze politici lopen sinds WO II nog te veel in het
gelid van de V.S. (atoomschild). Uiteraard zijn we dank
verschuldigd voor het herkrijgen van onze vrijheid in 1945
dankzij het geweldige initiatief van president Roosevelt
(Zeeuwse zoon) om Europa van de naties te ontdoen, echter niet
zonder de formidabele inzet van de Russen die zich vanuit
Stalingrad (nu Volgograd) een weg moesten knokken naar Berlijn.
Daarop heeft zich dank zij het Marshall plan een spectaculair
economisch herstel ontwikkeld in samenhang met de opzet van
nieuwe verbanden uitmondend in onze huidige Europese Unie.
Europa’s invloed had nog veel groter kunnen zijn, indien na het
uiteenvallen van de Sovjet-Unie Rusland een helpende hand was
geboden. Die mogelijkheid werd niet benut en de relatie is
opnieuw ontaard in vijandschap.
Wereldwijde
Amerikaanse invloed
In de politiek gaat het doorgaans niet om
filantropie en ook niet om de waarheid (taak van de
journalistiek) maar om belangen. Of dat nu eigen belang dan wel
een internationaal belang betreft. De Amerikanen zijn daarin
zeer bedreven geraakt. Het dienen van het eigen belang brengt
dikwijls tevens het creëren van perceptie (tegenwoordig ‘fake
news’) met zich mee. Diverse voorbeelden hiervan liggen voor het
oprapen zoals het legaliseren van de inmenging in buitenlandse
aangelegenheden: Iran in de jaren ’50 (olie), Vietnam in de
jaren ’60, coup in Chili in 1973 alsmede de oorlogen tegen
Saddam Hoessein als tegen de Taliban, Gadhaffi en Assad zonder
één van die oorlogen echt te hebben kunnen winnen. Doorgaans
ging het altijd om regime change zoals dat ook in
Oekraïne in Ruslands voortuin het geval was. Met bijna 800 bases
in 70 landen is de V.S. dankzij hun militair overwicht omni
mondi aanwezig en kan overal gemakkelijk een vuist maken.
Dit als korte inleidende schets.
De
“uitgewoonde” dollar
Tegelijk werd er thuis (V.S.) niet opgelet, zodat
het monetaire systeem in 2008/9 “op de rand van een dubbeltje”
moest worden gered. De rente ging naar “nul”, terwijl de
edelmetaalprijs “achter slot en grendel” moest. De dollar als ’s
werelds reservemunt diende door dik en dun te worden verdedigd
en gesteund, waartoe alle middelen waren geheiligd ook al heeft
dat geleid tot een gigantische schuldenpuinhoop! Het extreem
belenen van de munt (uitwonen) tot boven de draagkracht van de
economie geldt als “stille” diefstal van de koopkracht, waarvan
bijna elke staat zich in mindere of meerdere mate bedient, met
het risico van (hyper)inflatie.
De ‘day of
reckoning’
Zolang dit proces wordt gedoogd door de
kapitaalverschaffers is er ogenschijnlijk weinig aan de hand.
Anders wordt het als één der belangrijkste kapitaalverschaffers
– China in dit geval – met een bezit van bijna $1,2 biljoen
dreigt de handdoek in de ring te werpen. Dreigen is nog niet
hetzelfde als doen maar die dreiging is wel uitgesproken. Bij
uitvoering hiervan impliceert dat een directe scherpe
rentestijging als gevolg waarvan het schuldenkaartenhuis in
korte tijd implodeert. Tegelijkertijd zullen ook alle andere
houders van Amerikaans staatspapier “voor de achterdeur kiezen”.
In die
situatie betekent dat “einde oefening” voor de dollar maar ook
van Amerika’s rol als mondiaal politieagent.
Het lijdt geen
twijfel dat op die “dag des oordeels” een flinke goudbuffer de
belangrijkste verzekeringspolis zal blijken te zijn. Dat geldt
voor elk land en elk individu waar ter wereld! Gegeven deze
waarschuwing zou elke centrale bankier onder “de rook van” van
de BIS (Bank of International Settlements) te Basel zich aan de
koopzijde moeten bevinden. China en Rusland die tevens de
grootste goudproducenten zijn, doen al jaren aan gold
hoarding. De enige sociale zekerheid aldaar is goud zonder
de sociale beloftes (zoals bij ons). Vanuit de V.S. verneem je
taal noch teken over de goudreserves. De laatste audit
dateert van de jaren ’50 toen Uncle Sam meldde dat de reserve
8.134 ton bedroeg. Hoeveel ton sinds die tijd tot aan de
loskoppeling in augustus 1971 is verdwenen, is onbekend. Even
onbekend is of er aanvulling heeft plaats gehad met name sinds
de Fed rond de eeuwwisseling er bij de (Europese) centrale
banken juist op aandrong zoveel mogelijk goud (‘barbarous relic’)
te verkopen. Goud dat rond die tijd voor de habbekrats van
beneden $300 per ounce “op straat” lag en thans als “onderpand”
moet dienen!
De
Amerikaanse schuldfinanciering
Het lijkt
nauwelijks toeval dat openlijk wordt toegegeven zoals nu door de
U.S. Treasury Department’s Office of Debt Management dat binnen
drie jaar elke geleende dollar opgaat aan rente plus aflossing
resulterend in de ‘ debt death spiral’; in feite
betekent dit ook “einde oefening” voor de regering en de dollar.
Reeds begin
dit jaar werd in ‘the Minutes’ van de Treasury Borrowing
Advisory Committee (TBAC) gewag gemaakt van de ‘unique
challenges faced by the Treasury’ betrekking hebbend op het
ontstaan van ‘a significant gap over the next 10 years
amounting to over $12 trillion and the potential need for
more domestic investor participation if foreign reserve
growth slows’. Hierbij werd geen gewag gemaakt van het
stijgende rentebeslag noch van de kosten van de ‘Green New Deal’
(klimaatverandering), getaxeerd op een bedrag van $6 biljoen+.
China’s dreigement was toen nog onbekend.
De TBAC
waarschuwde voorts dat de tekorten ad $1 - $1,5 biljoen ’s jaars
hoe dan ook via de obligatiemarkt gefinancierd zullen moeten
kunnen blijven worden, rekening houdend met een ‘high global
dollar debt exposure’. Het dollaraandeel in de Foreign
Exchange reserves is deze eeuw reeds teruggevallen van 72% in
het jaar 2000 naar 62% anno nu. Deze ontwikkeling zit evenmin
mee.
Onderstaande
alinea heb ik gelicht uit de column “De Eeuwige Rol van Goud”
van 6 maart j.l.
“Veelal onderbelicht zijn de nog
niet goed in te schatten gevolgen van de begin deze eeuw
opgerichte Shanghai Cooperation Organization (SCO)* die thans
bijna de helft van de wereldbevolking omvat. Deze Euraziatische
organisatie stelt zich ten doel de gezamenlijke belangen te
behartigen op politiek, economisch en militair terrein.
Tegelijkertijd vindt de versnelde uitbouw van de Belt & Road
zijderoute vanuit China plaats die een steeds groter deel van de
wereld bestrijkt. Deze ontwikkelingen zouden kunnen leiden tot
de opzet van een alternatieve WTO, IMF en Wereldbank, waarmee de
rol van de dollar goeddeels zou worden weggespeeld. Van beide
ontwikkelingen weten we dat deze ten doel hebben om de
Amerikaanse invloed in dat deel van de wereld te neutraliseren”.
*hierbij zijn aangesloten: China,
Rusland, India, Pakistan, Kazakhstan, Kyrgistan, Tadzikistan,
en Uzbekistan.
Linksom of
rechtsom komt het lot van de V.S. en de dollar uiteindelijk in
handen van China c.s. te liggen. Opvallend is dat dit onderwerp
in de Westerse pers nagenoeg geen aandacht krijgt,
ogenschijnlijk begrijpelijk! Hierop min of meer aansluitend
heeft de Association of Southeast Asian Nations bestaande uit
tien leden w.o. China, Japan, Zuid-Korea en Thailand besloten om
de yuan en de yen op te nemen in de Chang Mai Initiative
Multilateralisation Scheme, een raamwerk voor ‘multicurrency
swap arrangements’ om afstand te nemen van het
‘dollar-based financial system’.
De rol van
China
Het beoogde
doel van China en Rusland (maar ook van India en Iran) is om op
termijn de reserverol van “de petrodollar” en de suprematie van
de V.S. over te nemen, zonder een schot te lossen en zonder dat
het veel inspanning zal kosten. Vooralsnog is de Chinese
monetaire “machinerie” en “infrastructuur” met een te gering
aandeel van de Chinese munt in het internationale handels- en
betalingsverkeer niet in staat om deze suprematie “rimpelloos”
over te nemen. Vandaar dat de speelkaart van het Amerikaanse
staatspapier nog wel even achter de hand zal worden gehouden.
Hoewel een vertraagd scenario denkbaar is waarbinnen in versneld
tempo voorbereidingen getroffen zullen moeten worden om dit
beoogde doel te bereiken.
Immers, het
blijft een doorn in China’s oog dat Trump zo gemakkelijk
sancties kan uitvaardigen, de dollar als wapen kan hanteren en
voorts middels militair machtsvertoon in de Chinese Zee geen
middel onbenut laat om blijk te geven van Amerika’s suprematie.
In de omgekeerde situatie in de omgeving van Amerika’s kustlijn
zou e.e.a. onvermijdelijk tot een harde confrontatie hebben
geleid. Niet ondenkbaar is dat de V.S. mede tot deze
“agressieve” opstelling is gekomen vanuit de intussen steeds
lastiger wordende monetaire situatie in eigen huis en de
mogelijk hieruit voortvloeiende mondiale instabiliteiten.
Potentiële
vijanden
Onder
dergelijke omstandigheden ligt het voor de hand om “een
potentiële vijand” als decoy bij de hand te hebben,
waarbij ook Rusland als “optie” dient. Intussen probeert Trump
thuis “de financiële voordelen” van het handelsconflict te
verkopen en Amerikaanse bedrijven te bewegen hun productie naar
het thuisland over te brengen. Daar tussendoor speelt Huawei als
een bepaald niet onbeduidende “hete speelbal” met wellicht
verstrekkende gevolgen voor de gehele tech sector, indien geen
uitweg wordt gevonden.
Gevolgen
voor de wereldhandel
Kennelijk was
Trump nog niet op de hoogte van Bloomberg’s recente bericht dat
de internationale handel als gevolg van het handelsconflict
bezig is terug te vallen tot depressie niveaus, ernstiger dan de
officiële kanalen “toeteren”. Er werden echter vóór die tijd al
tekenen van verzwakking waargenomen Dit gold zowel China, de
V.S. alsook Duitsland met een groei van 0,4% in het eerste
kwartaal.
Op zich zou
een teruglopende economische groei helemaal geen ramp hoeven te
zijn zonder een onbeheersbare schuldgroei. Dit geldt verreweg
het sterkst voor de V.S. vanwege de schuld in dollars in alle
geledingen: staat en deelstaten, bedrijfsleven en
particulieren. Trumps volgende termijn zal van het verdere
verloop hiervan in hoge mate afhangen.
Om aan te
geven hoe ernstig de mondiale handelsstromen en daarmee de
wereldeconomie worden bedreigd, kwam BMO Capital Markets
Economics uit met een chart van de jaar-op-jaar fluctuaties in
de wereldhandel zoals die door het IMF werden geregistreerd en
uitgesplitst naar de mondiale exportcijfers, export naar de
‘advanced economies’ en separaat in de export naar de EU.
Hiermee wordt een veel triester plaatje voorgehouden dan tot
dusver voor mogelijk werd geschetst. |