Header

Columns 2017

2016

2015 2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

ANDERE TIJDEN (V)
(15 mei 2018)

Trump heeft opnieuw een teerling geworpen. De deal met Iran is op sterven na dood. Je kunt hem in elk geval niet verwijten z’n verkiezingsbeloftes niet na te komen. Buiten het ingezette handelsprotectionisme met name richting China dient de wereld rekening te houden met nieuwe spanningen op meerdere terreinen.

 

Nu de handel met en de olie export vanuit Iran sterk zal worden bemoeilijkt, lag het voor de hand dat de olieprijs verder richting $80 per vat is opgelopen, dus “tappen uit ander vaatje”. Rond de jaarwisseling van 2015/16 was de prijs tot onder $30 gedaald en was er in geen velden of wegen inflatie te verkennen.  

Een stijgende olieprijs leidt onvermijdelijk tot een hoger prijsniveau. Het was bijgevolg niet verbazingwekkend dat Goldman Sachs vorige week een communiqué uitbracht onder de titel ‘Our clients fear the current economic expansion will soon end’met een plausibele reden daar een stijgende olieprijs invloed heeft op nagenoeg alle sectoren van de (wereld)economie (zie onderstaande exhibit). De transportsector te land, ter zee en in de lucht heeft daar het meest mee te maken en zal de hogere brandstofprijs als eerste doorgeven, te beginnen aan de pomp.

De vraag rijst nu of en zo ja wanneer de Fed met hoeveel procentpunten de rente zal gaan verhogen om de dreigende inflatie het hoofd te bieden. Niettegenstaande de vrij sterke eerste kwartaalcijfers was Goldman’s economische team niet in staat het vertrouwen nieuw leven in te blazen. De Global Economic Momentum Indicator, een soort proxy voor het mondiale BBP, kwam niet verder dan de 0-lijn. Een groeiende economie is nu eenmaal noodzakelijk om nog enigszins tred te houden met de uitstaande uit de hand gelopen en lopende schuld.   

Goldman bracht dit bericht uit nog voordat Trump Iran opnieuw “in de ban” had gedaan.
 

Een en ander werd bevestigd door John Mauldin van www.MauldinEconomics.com die aangaf dat de economische groei zowel in de V.S. als in andere grote economieën aan het vertragen is zoals blijkt uit onderstaande grafiek.

Complicerende factor voor de zoveelste keer is de beruchte en geduchte debt gap waaraan al lang een hogere rente had dienen “te prijken”. Inflatie blijkt weliswaar een ietwat lagging indicator te zijn maar veel meer uitstel dan tot de zomer zal de Fed wellicht niet hebben.

Leuk uitzicht(!) maar vooruitzicht?! Wat is Powell’s plan? Conform zijn eerdere uitspraken zal hij gehouden zijn om in de eerstkomende kwartalen opnieuw een renteverhoging door te voeren. Maar gegeven het huidige Umfeld van marktfactoren kan dat al snel leiden tot een overshoot resulterend in stagflatie: stagnerende economie als gevolg van een stijgende rente in combinatie met inflatie. Dat is het aller belabberdste scenario in het bijzonder binnen de huidige context van omstandigheden waaraan moeilijk te ontsnappen valt. De combi op een rijtje: belastingverlagingen, infrastructuurplannen, opschroeving van het defensiebudget, protectionisme enerzijds en anderzijds de gigantisch hoge schulden tegen zeer lage rentes.

Powell wist waaraan hij begon en hij zal zich realiseren thans voor een duivels dilemma te staan. Voeg daarbij de afgenomen animo om nog langer de sterk groeiende Amerikaanse staatsschuld te blijven financieren (China) dan zal er voor de Fed weer weinig anders opzitten dan de nieuwe schuld voortvloeiend uit de begrotingstekorten opnieuw op haar balans te plaatsen. Deze had al een ongeëvenaard hoog niveau bereikt. Met een staatsschuld van ruim $21 biljoen die elk jaar gemiddeld met ruim $1,5 biljoen oploopt, kun je slechts bidden dat de rente op de huidige lage stand gehandhaafd kan blijven!  Op die manier wordt het touw om de nek van de Fed steeds verder aangespannen! Powell kan zich nauwelijks nog voorstellen dat het 200 jaar (inclusief de Burgerpoorlog, WO I en WO II en de Vietnamoorlog) vergde voordat de staatsschuld in 1981 tot $1 biljoen en sindsdien met ruim $20 biljoen(!). 

 

Als gevolg van de recent toegenomen politieke spanningen trok de dollar weer aan in plaats van juist een lager patroon in te zetten (wens Witte Huis). Hiervoor blijken de veelal in US dollars lenende opkomende landen het meest gevoelig te zijn. Bovendien als de dollarrente verder wordt verhoogd, komen deze landen onder een dubbele druk te staan. Geen wonder dat de Bank of International Settlements (BIS) te Basel opnieuw een waarschuwing deed uitgaan ter zake van het toenemend risico van een systeemcrisis. Wanneer hadden we dat ook al weer eerder gezien?

 

Intussen staat de 10 jaar Treasury yield ruim boven 3%, gekenschetst als een kritisch niveau dat  door de beurs vooralsnog grotendeels voor kennisgeving werd aangenomen.

 

Tot dusver zijn de centrale banken met hun ongehoord “ruime” (valse munterij!) beleid in staat geweest een nieuwe kredietcrisis af te wenden. De verwachte inflatie bleef  uit en zo kon langdurig een ‘kicking the can down the road’ beleid worden gevoerd. De debt binge in de vorm van de mondiale schuld piramide kon aldus worden voortgezet. Vanaf het jaar 2008 steeg de mondiale schuldgroei tot 245% van het mondiale BBP!  Wie ligt hiervan wakker en realiseert zich dat we meer dan ooit in een stadium van “geleende” welvaart leven?
 

Wat te doen als de inflatie verder oploopt? Aan de hand van de oplopende CRB (Commodity Research Bureau) index blijken de commodities in het afgelopen jaar gemiddeld met 16% te zijn gestegen. De olieprijs zelfs met ruim 40%.

De Gold Gold Council bestaande uit een “kongsi” van de belangrijkste goudproducenten  adviseerde in haar jongste Market Insight bericht van 10 dezer de belangrijkste valuta’s te hedgen in goud. Dat is uiteraard prediken voor eigen parochie maar niettemin een verstandige uitspraak. In april j.l. liet Republikeins congreslid Alex Mooney al weten dat de dollar opnieuw aan het goud gekoppeld dient te worden nu de koopkracht ervan zo zwaar is uitgehold en door inflatie nog verder dreigt te worden uitgewoond. Hij herinnerde er fijntjes aan dat de dollar sinds de oprichting van de Fed in 1913 met ca. 96% in koopkracht is gedaald. Vóór die tijd was er sprake van een betrouwbare munt en een groeicijfer van gemiddeld 4% ’s jaars. Probleem is echter hoeveel goud de V.S. thans nog ter beschikking heeft om tot een adequate dekking van zeg 35% à 40% van de totaal uitstaande overheidsschuld over te kunnen gaan. Verder zijn er vraagtekens betreffende de zuiverheid van het goudgehalte bij de omsmelting na confiscatie in 1933.

 

Mooney deed deze uitspraak in het bijzonder omdat hij twijfelt aan de “blijvende” rol van de dollar als reservevaluta, juist nu China middels de gelanceerde petro-yuan aan de poten van de stoel van de dollar begint te knagen. Met 8 miljoen vaten per dag is China de grootste olie- importeur ter wereld en dat geeft aanzienlijke leverage om de rol van de dollar te ondermijnen. Indien alle olieproducenten olie tegen yuan zouden accepteren, is het hek voor de dollar van de dam te meer daar het voor de hand ligt dat ook andere commodities de gang richting de yuan zullen volgen.

 

China is bovendien de grootste goudproducent ter wereld met intussen wellicht de grootste goudreserve. In officiële cijfers komt de reserve nog niet tot 2.000 ton terwijl er jaarlijks al bijna 400 ton wordt geproduceerd (met 0 export!) en er over de import onvoldoende officiële informatie naar buiten komt. China heeft in dit opzicht een vette speelkaart jegens de V.S. in handen. Het is dus maar zeer de vraag of China veel zal inschikken op Trump’s eis om het handelsoverschot met $200 miljard af te bouwen. Bovendien is dit een dubbelzijdig snijdend zwaard daar er in dat geval minder dollars in het internationale circuit terecht komen op grond waarvan de vraag naar dollars overeenkomstig zal afnemen, de ruilvoet daalt, de import duurder wordt en het handelstekort weer oploopt. Deze ontwikkeling zal tevens van invloed zijn op de groei van het begrotingstekort. Juist die toevloed van dollars in het internationale monetaire circuit droeg bij tot de doorlopende tekorten alsook het goedkoop lenen.

 

In de beschouwingen van de Committee for a Responsible Federal Budget op basis van de cijfers van het Congressional Budget Office (CBO) zijn de gevolgen van Trump’s harde handelsprotectionisme nog niet meegenomen. Dat die ontwikkeling (schuldquote dit jaar op 105% van BBP) al niet rooskleurig is, blijkt uit de verwachtingen als weergegeven in onderstaande chart. Op deze wijze schiet de schuld door naar $30 biljoen in 2025, exclusief eventuele renteverhogingen!

De spanningen rond de continuïteit van de dollar als mondiale reservevaluta zullen in de toekomst verder toenemen, ook ter zake van het IMF “mandje” waarin de yuan thans nog een ondergeschikte rol speelt. Naarmate dit proces voortschrijdt, zal de vertaling hiervan zich ook manifesteren in de goudprijs. Immers, de introductie van de oil-for-yuan futures contract creëert de gelegenheid om de verkoop van olie voor yuan te ‘matchen’ met de vraag naar ‘deliverable gold futues’ vanuit Hong Kong en Dubai. Dit heeft weer tot gevolg dat de vraag naar goud door centrale banken verder zal toenemen.

 

In zijn jongste inaugurele rede voor het Russische parlement zei president Poetin o.m. dat “de gehele wereld aankijkt tegen het gevaarlijke dollarmonopolie”. Hij wees daarbij op de noodzaak tot Rusland’s soevereiniteit en onafhankelijkheid van het petrodollar systeem dat tevens dient tot het instellen van economische sancties. Dit is ook de doorn in het oog van China.

Een andere zinsnede uit zijn rede was: “we hebben ons veel te naïef opgesteld maar nu wordt duidelijk dat de regels van de WTO (Wereldhandelsorganisatie) te vaak terzijde worden geschoven”. Verder was hij van mening dat er een eind moest komen aan de rol van de dollar als ‘contract currency’ in het mondiale hydrocarbon handelssysteem. Hij had evengoed kunnen zeggen dat dit in feite voor alle commodities zou moeten gelden.. Tenslotte meldde hij zonder schroom dat Rusland nu bijna 1.900 ton goud (ca. 3 maal de voorraad van ons land) heeft vergaard en daarmee onverkort zal blijven blijven doorgaan.

 

Wel, alles bijeen genomen benadrukt dit nog eens dat ons hoe dan ook  “andere tijden” te wachten staan.

 

Robert Broncel

 

 

Copyright, 15 mei 2018

 

 

<< vorige

volgende >>

 

 
 

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2017 © Robert Broncel