Header

Columns 2017

2016

2015 2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

'DA DONALD'
(27 januari 2017)

 

Dat ‘the Donald’ meer is dan ‘the mouse that roared’ is intussen wel duidelijk geworden. Ook al is hij uiteindelijk met een miniem verschil verkozen, wist hij in minder dan een week een “sterk” visitekaartje af te geven. Zelden werd er zo driftig gespeculeerd omtrent het volbrengen van de nieuwe doelstellingen van deze 45e president.

 

Met zijn uitspraken op binnen- en buitenlands politiek terrein boezemt hij bij veel partijen de nodige vrees in juist in een periode die ter afsluiting had moeten dienen, maar waarin helaas de krachten ontbraken om het monetaire systeem te saneren in plaats van het ‘kicking the can down the road’ paradigma te hanteren.

 

Als gevolg van de verzwakking van het monetaire systeem brokkelde de politieke invloed van de V.S. op buitenlands terrein reeds af. Met ‘Da Donald’s America first’, waarmee in feite de Monroe doctrine – Amerika voor de Amerikanen – opnieuw wordt geïntroduceerd, zal niet alleen de Amerikaanse economische en politieke invloed verder afnemen maar zal er ook sprake zijn van een verschuiving van het geopolitieke machtscentrum van West naar Oost. Europa zal daarin evenmin veel verandering kunnen brengen gegeven de Brexit situatie die naast het inmiddels opkomende populisme wellicht tot een verdere afbrokkeling van de Europese eenheid zal kunnen leiden. Kortom, de verkiezing van Trump leidt niet alleen tot meer onzekerheid maar wellicht ook tot toenemende (geo)politieke spanningen. Een ‘blessing in disguise’ (voor zover je daarvan kunt spreken) is dat de grote landen ter andere zijde – China, Rusland en India – nog onvoldoende financieel/economische en ook militaire ‘substance’ hebben opgebouwd om deze” invitatie” terstond gestand te kunnen doen.

 

Hoe dan ook, we verkeren thans in een transitiefase waarin onzekerheid de boventoon voert en dat is nooit een goede raadgever geweest. Als Europeaan zou je hopen dat de politici in Brussel het eenheidsthema zouden benadrukken maar de onderlinge politieke verdeeldheid alsmede de wankele monetaire situatie staan een nieuw elan en visie vooralsnog in de weg om voldoende vertrouwen in de toekomst te kunnen creëren. Daarbij komt ook de geringe ‘grip’  op de ontwikkelingen in het Midden-Oosten, een terrein dat eigenlijk al sinds WO II als een achtergebleven gebied kan worden beschouwd.

Dus waarop het onder deze omstandigheden aankomt, is in de eerste plaats zelf als waker van je eigen koopkracht te zorgen dat je voeten droog houdt door je eigen belangen zo veilig mogelijk te stellen. Daartoe is al direct na 2008 de Strategische ModelPortefeuille ontwikkeld er van uitgaande dat een monetaire omslag op goed moment hoe dan ook zal worden afgedwongen. Door hierop te anticiperen hoef je er ook geen vrees meer voor te hebben.

 

In dat kader blijft het verstandig om de macro ontwikkelingen zoveel mogelijk kritisch te blijven volgen zoals je ook in je auto voortdurend op de bewegingen van de andere weggebruikers dient te anticiperen.

 

Goed, dus waarop dienen we onze ogen te richten? Daar Trump nog maar net in het Witte Huis de scepter zwaait, is het nog te vroeg om te kunnen zeggen dat zijn plannen ‘along the line’ zullen worden uitgevoerd maar wel dat we er terdege rekening mee moeten houden.

 

Als we naar de economische implicaties kijken van “het Amerika voor de Amerikanen” dan zal dat in de eerste plaats betekenen dat de rest van de wereld op een of andere manier de handelsoverschotten zullen moeten kwijtraken. Immers, tot dusver voert de V.S. als sinds de loskoppeling van de dollar/goud relatie maand op maand een handelstekort dat varieert tussen de $39 en $45 miljard. Hieronder de laatste stand van zaken.

Dat exportoverschot van de rest van de wereld zou dan in rap tempo moeten worden afgebouwd want er bestaat geen consumptiemaatschappij bij uitstek als die van de V.S. Bovendien wordt deze import gratis gefinancierd middels het vrijelijk bijdrukken van dollars, immers de reservevaluta. De euro bezit niet de rol van de reservevaluta en blijft altijd afhankelijk van de inkoop in dollars (olie, grondstoffen maar ook de meeste producten van buiten Europa worden in dollars afgerekend). Dus in principe zullen de landen met een handelsoverschot de eigen binnenlandse consumptie moeten gaan stimuleren. Daartoe ontbreekt vooralsnog de nodige koopkracht, ook al neemt deze in Azië absoluut toe maar niet van deze omvang. Voor de opkomende markten zal dit een aanmerkelijk probleem opleveren.

 

Voorts, indien Trump besluit grootschalig te gaan investeren in bijvoorbeeld de infrastructuur dan zal de staat opnieuw leningen moeten uitschrijven. Dat geleende geld komt bovenop de bestaande schuld. Dit in samenhang met Trumps stimuleringsmiddelen boven de bestaande groei die in het derde kwartaal reeds was opgelopen tot boven 3% met meer inflatiedruk gaan leiden die thans rond 2% ligt. Vandaar dat de Fed reeds heeft aangekondigd de rente te zullen gaan verhogen. Trump heeft intussen wel zelf te kennen gegeven dat hier de schoen begint te wringen en daarin heeft hij volkomen gelijk!

 

Bij welke rentestand moeten we ons zorgen gaan maken? Tot vóór de crash in 2008 konden we leven met het historisch gemiddelde van 5%. Als de rente verder steeg, leidde dat doorgaans tot lagere aandelenkoersen. Doordat de economische groei nooit die snelle schuldgroei kan blijven volgen, ontstaat er grote monetaire spanning. Het is om die reden dat de rente sinds 2008 praktisch op de nullijn werd gehouden. Een rente van bijvoorbeeld 5% op een staatsschuld van ca. $20 biljoen ex. de ongedekte verplichtingen ad $60 à $70 biljoen zou een directe verhoging van de staatsschuld van ca. $1 biljoen inhouden. Trumps voorgestelde zgn. skinny budget onder afslanking van $1 biljoen per jaar zou daarmee teniet worden gedaan. Hieronder een tekening van de schuldontwikkeling in de V.S. sinds 1979 die nogmaals zonder de loskoppeling nooit van die orde had kunnen plaatsvinden.

Een andere kracht is dat een hogere rente bijna synchroon zal leiden tot een hogere dollar die tevens leidt tot stijgende grondstoffenprijzen (olie!) als afgeleide waarvan ook de inflatie en de rente in de rest van de wereld zullen toenemen. Als daarmee de lonen min of meer gelijke tred weten te houden is er qua koopkracht niet zo veel aan de hand, maar dat is prematuur.

 

Voor de eurogroep zullen de spanningen tussen de noordelijke en zuidelijke landen toenemen daar de laatste een rentestijging niet of nauwelijks kunnen dragen. Vandaar de nog lopende opkoopprogramma’s van de ECB die daarmee zullen ontsporen. Voor Trump zal dat geen zorg zijn want hij ziet toch al weinig heil in een Europese Unie die reeds de nodige zeilen zal moeten bijzetten om de NAVO defensiebudgetten op een hoger plan te tillen. Deze zullen in de orde van grootte van 200% à 300% moeten worden opgehoogd om daarmee op gemiddeld 2% van het BBP te komen, hetgeen de oorspronkelijke afspraak was.

 

Indien de V.S. definitief kiezen voor meer protectie zal dat ook betekenen dat niet alleen de import afneemt maar tevens dat er minder dollars in het mondiale monetaire circuit terecht komen. Met een afnemende beschikbaarheid van dollars in dat circuit zal ook de reservefunctie van die munt ter discussie komen te staan.

 

Een stijgende vraag naar dollars zal eveneens leiden tot een hogere rente in het dollardebiet en stijgende kosten voor de rest van de wereld, vertaald in inflatie. Echter, dat zal nog niet zo snel gebeuren daar in de eerste plaats het overvloedige aanbod van Amerikaanse staatsfondsen  met name vanuit Azië (China, Japan) nog voor voldoende tegenwicht zal kunnen zorgen.

 

Voorts stelde ‘Da Donald’ dat de wereldhandel de V.S. in een soort houdgreep heeft die tot de exorbitante handelstekorten heeft geleid. Hij vergeet daarbij te zeggen dat z’n voorganger Nixon middels de loskoppeling van de dollar die vrijbrief heeft verstrekt. Immers, de dollar was niet langer gedekt door goud en kon eindeloos worden bijgedrukt, met de bekende gevolgen van niet alleen continue handelstekorten maar tevens de “export” van de Amerikaanse maakindustrie naar goedkopere landen. Dit “euvel” zal nu worden bestreden middels aanzienlijk hogere invoerrechten. Voor China wordt zelfs gedacht aan 35% tot 45%! Trump heeft daarbij wel een punt gelet op de aanzienlijk lagere sales tax in de V.S. die meestal niet hoger ligt dan tussen 5% en 8%, vergelijkbaar met onze BTW die echter bij ons en in veel andere landen al op of tegen 20% loopt. Voor Amerikaanse producten betekent dit eigenlijk een verkapte importheffing. Trump denkt met een eigen invoerheffing jaarlijks een slordige biljoen te kunnen ophalen. De World Trade Organization (WTO) zal hiertegen weinig kunnen inbrengen.

Tegelijkertijd kan met de instelling van invoerrechten boven de sales tax een echte handelsoorlog ontstaan daar het buitenland ook op Amerikaanse producten een invoerheffing zou kunnen instellen.

 

Nu staat de groei van de wereldhandel al op een bedenkelijk niveau maar het gaat hier niet eens om de groei maar om het totale volume. Met invoer beperkende maatregelen zal die juist afnemen. Om dat te benadrukken zouden we eens moeten kijken naar de gevolgen van de Smoot/Hawley Tariff Act in de 30-er jaren die de depressie nog een extra duw naar beneden gaf met als later gevolg dat de V.S. Japan lokte om Pearl Harbor aan te vallen. Daarmee werd een casus belli gecreëerd met verstrekkende gevolgen.

 

Wie had dat voorzien? Nobody! Het achterliggende motief was stimulering van de defensie industrie alsmede innovatie om daarmee de economie nieuw leven in te blazen. Roosevelt had nooit kunnen denken dat deze actie later zou leiden tot de absolute suprematie van de V.S. op het wereldtoneel. Hoe lang nog?

 

Het heeft er alle schijn van dat voor ‘Da Donald’ met veel te weinig “kennisbagage” in huis van de internationale verwevenheid geen zee te hoog zal gaan. Je moet hopen dat er nog voldoende weldenkende mensen van signatuur en statuur zijn die hem nog tijdig weten bij te sturen.

 

Op de beurs speelden al deze overwegingen geen enkele rol. In tegendeel, de Dow Jones zette middels de doorbraak door de 20.000 punten een nieuwe en nauwelijks te kwantificeren all-time high neer. Deze beweging is enerzijds puur geënt op de voorgestelde lagere corporate tax en de groeiverwachtingen die ‘Da Donald’ heeft gewekt en anderzijds als gevolg van de vlucht uit de obligatiesector vanwege de dreigende rentestijging. Echter, beschouwd vanuit het goud als het enige echte geld blijkt de Dow allesbehalve een nieuw record te hebben gezet.


Hoewel intussen genoegzaam bekend, heeft de onderstaande grap op ZeroHedge  intussen de gehele wereld bereikt en ons landje duidelijk op de kaart gezet.
 


Onduidelijk is op wie rechtstreeks wordt geduid maar het zou zo maar Mark Rutte kunnen zijn.


Robert Broncel

Copyright, 27 januari 2017

 

 

<< vorige

volgende >>

 

 
 

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2016 © Robert Broncel