Verrassend was de lage “opkomst” op mijn verzoek
een alternatieve titel voor de de “Slotfase” column aan te
dragen. Teleurstellend? Kennelijk hebben de meesten zich wel in
deze “herhaal”titel kunnen vinden. Het woord “sprookje” viel het
meest en heeft ook een iets positievere connotatie. Dus als
niemand er bezwaar tegen heeft dan wordt “Sprookjeswereld” voor
zolang het duurt de nieuwe titel.
Volgens van Dale betreft dit een wereld waarin
“bovennatuurlijke wezens” optreden en dieren of dingen kunnen
spreken. Wel, het gaat in deze context om puur “natuurlijke
wezens” die in weerwil van de meest nadrukkelijke signalen op
bovennatuurlijke wijze misbruik maken van onze -
financieel/monetaire - leefwereld die straks ons nageslacht
toebehoort.
Vanaf het einde van WO II profileerde de V.S.
zich als ’s werelds leidsman afgezet tegen het communistische
blok van de Sovjet-Unie en de Chinese Volksrepubliek. Dat bleef
zo totdat de Sovjet-Unie in 1989/90 implodeerde en “grote
roerganger” Deng in China na de revolutie in 1989 eieren voor
z’n geld koos middels de introductie van zgn. free trade zones
aan de kust en daarmee het kapitalisme introduceerde.
Na de zwakte van wat er over was van de
Sovjet-Unie, nu Rusland, en buurman China resteerde het Westen
onder leiding van de V.S. destijds met Reagan en Thatcher als de
enige wereldmacht. Dat bracht overmoed met zich mee waarbij
enerzijds de overwinning van het kapitalisme internationaal
(geopolitiek) diende te worden uitgebuit en anderzijds intern
bijna alle remmen losgingen om de vrije marktwerking zo veel
mogelijk ruim baan te bieden. Een en ander heeft geresulteerd in
een onbeheersbaar hoge schuldenberg en een sterk verzwakt
mondiaal monetair systeem. Dit gevoegd bij andere vraagstukken
als de beheersbaarheid van ons klimaat alsmede het indammen van
de vluchtelingenstromen leidt tot gigantische uitdagingen die op
een of andere wijze het hoofd geboden zullen moeten worden.
In zijn maandelijkse nieuwsbrief op ‘Show me the
money’ omschreef voormalig Pimco baas Bill Gross ons financiële
systeem als ‘a truckload of nitroglycerin on a bumpy road’, met
het gevaar dat de lading op goed moment tot een ramp zal leiden.
Zo meldde hij dat de wereldeconomie in relatie tot het mondiale
BBP (in deze column al diverse malen aan de orde gesteld) in
het afgelopen jaar aanzienlijk meer schuld heeft gecreëerd dan
sinds de start van de Lehman crisis in 2008.
Ons kapitalistische “model” met het fractionele
reserve banksysteem draait geheel en al op de kredietexpansie en
de digitale ‘printing press’ van de centrale banken die weer
wordt omarmd door private banken ter financiering van
commerciële doelen. Maar, zo stelt hij, deze kredietaanwas kent
z’n limieten waarbij de kredietkosten, in casu de rente,
nauwkeurig dienen te worden gemonitored zodat de lenende
partijen in staat blijven om hun schulden te kunnen blijven
servicen. Dat geldt niet in de laatste plaats voor staten.
Als de rente te veel oploopt terwijl de schuld
als percentage ten opzichte van het BBP te hoog is dan wordt de
kans op een ‘black swan’ à la Lehman levensgroot. Anderzijds als
de rente te laag is en het uitstaande krediet als percentage van
het BBP daalt dan is de kans groot dat het systeem onder te
grote druk komt te staan daar spaarders,
verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen op hun knieën
worden gezet. Zie hieronder de ontwikkeling welke sinds 2008 wel
een lichte daling heeft ondergaan maar als zodanig nog altijd
een veel te hoge uitslag weergeeft. |