Header

Columns 2017

2016

2015 2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

"SPROOKJESWERELD"
(21 maart 2017)

Verrassend was de lage “opkomst” op mijn verzoek een alternatieve titel voor de  de “Slotfase” column aan te dragen. Teleurstellend? Kennelijk hebben de meesten zich wel in deze “herhaal”titel kunnen vinden. Het woord “sprookje” viel het meest en heeft ook een iets positievere connotatie. Dus als niemand er bezwaar tegen heeft dan wordt “Sprookjeswereld” voor zolang het duurt de nieuwe titel.

Volgens van Dale betreft dit een wereld waarin “bovennatuurlijke wezens” optreden en dieren of dingen kunnen spreken. Wel, het gaat in deze context om puur “natuurlijke wezens” die in weerwil van de meest nadrukkelijke signalen op bovennatuurlijke wijze misbruik maken van onze - financieel/monetaire -  leefwereld die straks ons nageslacht toebehoort.

Vanaf het einde van WO II profileerde de V.S. zich als ’s werelds leidsman afgezet tegen het communistische blok van de Sovjet-Unie en de Chinese Volksrepubliek. Dat bleef zo totdat de Sovjet-Unie in 1989/90 implodeerde en “grote roerganger” Deng in China na de revolutie in 1989 eieren voor z’n geld koos middels de introductie van zgn. free trade zones aan de kust en daarmee het kapitalisme introduceerde.

Na de zwakte van wat er over was van de Sovjet-Unie, nu Rusland, en buurman China  resteerde  het Westen onder leiding van de V.S. destijds met Reagan en Thatcher als de enige wereldmacht. Dat bracht overmoed met zich mee waarbij enerzijds de overwinning van het kapitalisme internationaal (geopolitiek) diende te worden uitgebuit en anderzijds intern bijna alle remmen losgingen om de vrije marktwerking zo veel mogelijk ruim baan te bieden. Een en ander heeft geresulteerd in een onbeheersbaar hoge schuldenberg en een sterk verzwakt mondiaal monetair systeem. Dit gevoegd bij andere vraagstukken als de beheersbaarheid van ons klimaat alsmede het indammen van de vluchtelingenstromen leidt tot gigantische uitdagingen die op een of andere wijze het hoofd geboden zullen moeten worden.

In zijn maandelijkse nieuwsbrief op ‘Show me the money’ omschreef voormalig Pimco baas Bill Gross ons financiële systeem als ‘a truckload of nitroglycerin on a bumpy road’, met het gevaar dat de lading op goed moment tot een ramp zal leiden. Zo meldde hij dat de wereldeconomie in relatie tot het mondiale BBP (in deze column al diverse malen aan de orde gesteld)  in het afgelopen jaar aanzienlijk meer schuld heeft gecreëerd dan sinds de start van de Lehman crisis in 2008.

Ons kapitalistische “model” met het fractionele reserve banksysteem draait geheel en al op de kredietexpansie en de digitale ‘printing press’ van de centrale banken die weer wordt omarmd door private banken ter financiering van commerciële doelen. Maar, zo stelt hij, deze kredietaanwas kent z’n limieten waarbij de kredietkosten, in casu de rente, nauwkeurig dienen te worden gemonitored zodat de lenende partijen in staat blijven om hun schulden te kunnen blijven servicen. Dat geldt niet in de laatste plaats voor staten.

Als de rente te veel oploopt terwijl de schuld als percentage ten opzichte van het BBP te hoog is dan wordt de kans op een ‘black swan’ à la Lehman levensgroot. Anderzijds als de rente te laag is en het uitstaande krediet als percentage van het BBP daalt dan is de kans groot dat het systeem onder te grote druk komt te staan daar spaarders, verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen op hun knieën worden gezet. Zie hieronder de ontwikkeling welke sinds 2008 wel een lichte daling heeft ondergaan maar als zodanig nog altijd een veel te hoge uitslag weergeeft.

Slechts een klein stuurfoutje door de centrale bank en dit pleit is beslecht. Vandaar ook het uiterst voorzichtige navigeren van de Fed (in feite geen centrale bank!) die nu wel inziet dat een kleine inschattingsfout tot grote gevolgen kan leiden.

Voorts is recent “het fenomeen” Trump ten tonele verschenen met beleidspunten als:

de grootschalige vernieuwingen van de Amerikaanse infrastructuur met een budget van ruwweg $1 biljoen (12 nullen)
het opschroeven van de defensie uitgaven met meer dan een half biljoen
een protectionistisch handelsbeleid.

De  in- en uitvoering hiervan zou het laatste duwtje kunnen inleiden, dit tegen de achtergrond van Amerika’s ‘current state of affairs’.

Die vrees wordt gevoed door Trumps beperkte  “bagage” opgeteld bij het team dat hij reeds om zich heen had verzameld, met name vanaf Wall Street of lees: ‘Government Sachs’ dat tot dusver niet te kennen heeft gegeven ook maar iets te hebben geleerd.

Een direct probleem ontstaat tevens wanneer de  voorgenomen handelsbelemmerende invoerheffingen worden ingesteld en Amerikaanse productiebedrijven dienen terug te keren naar de V.S. Vooral de ontwikkelingslanden zullen hiervan de gevolgen ondervinden maar ook in Europa gaan er intussen stemmen op om een handelsscenario (protectie) te prepareren  voor de V.S. in de trant van gelijke monniken gelijke kappen. Wanneer er door de V.S. minder geïmporteerd gaat worden dan heeft dat niet alleen impact op de wereldeconomie maar ook op het internationale dollarcircuit waarin minder dollars zullen worden aangeboden totdat er een schaarste in dollars ontstaat (alle grondstoffen worden immers in dollars verrekend) met deflatie tot gevolg.

De V.S. als “hoeder” van de reservevaluta kan niet op twee paarden tegelijk wedden door anderzijds de kraan ervan flink dicht te draaien – zeker dom daar de V.S. sinds de dollar/goud ontkoppeling in 1971 alle import met fiat (digitaal bijgedrukt) geld heeft kunnen financieren. De gigantische tekorten op de handelsbalans bleken geen enkele invloed op de koers van de dollar te hebben, zij het dat sinds die tijd door de Fed koortsachtig werd gewerkt om de koers uit concurrentie overwegingen lager te krijgen. Als het Witte Huis inderdaad voor een ‘clamp down on imports’ kiest, zal de dollar als reservemunt op enige termijn automatisch die functie verliezen en daarmee komt tevens een einde aan de wereldhegemonie van de V.S. in zicht. Landen als Rusland en China zullen uiteraard deze ontwikkeling meer dan toejuichen en Europa’s venster oostwaarts doen richten. Volgens een betrouwbare bron worden in Brussel hiertoe al voorzichtig plannen ontworpen.

De vraag is natuurlijk of een dergelijk transitieproces vredig zal verlopen dan wel dat er straks een wijsvinger richting “de rode knop” dreigt. Trump heeft al aangekondigd het ‘nukes’ arsenaal te zullen uitbreiden. Dit om te voorkomen dat er kennis op dit terrein verloren gaat maar ook om het gehele militair/industriële complex een nieuwe ‘boost’ te geven. Hiertoe dienen er één of meerdere vijanden (Rusland, China en Noord-Korea) te worden gedefinieerd. Het laatste land lijkt het eerst aan de beurt gezien het feit dat de U.S. Navy’s Special Warfare Development Group, beter bekend als SEAL Team 6 binnenkort in Zuid-Korea zal aankomen voor een oefening gericht op de eliminatie van de Noordkoreaanse leider Kim Yong-un. De vraag is of Rusland en China in dat geval zullen blijven toekijken. Zojuist werd bekend gemaakt dat er middels druk op China vooralsnog wordt uitgezien naar ‘less risky options’.

Een ander opvallend bericht was afkomstig van een hooggeplaatst Russisch oud-militair die in de Komsomolskaya Pravda tabloid wist te vertellen dat Rusland ondertussen met een “asymmetrisch” antwoord komt op de verhoging van de Amerikaanse defensie uitgaven door buiten de territoriale wateren van de V.S. een netwerk van ‘mole missiles’ met nucleaire lading aan te leggen die zich in de bodem van de Atlantische oceaan “ingraven” en op bevel “hun werk” zullen doen. Waar of niet waar, het tekent de huidige onderlinge verhoudingen. Onderstaand “plaatje” verscheen in de International Reporter, een onafhankelijke Noorse internet nieuwsdienst.

Met de komende verkiezingen in Frankrijk, Italië en Duitsland en Brexit voor de deur blijft het ook in Europa borrelen ongeacht de verkiezingsuitslag in Nederland. Opvallend genoeg ging  EU-chef Jean Claude Juncker in zijn ‘White Paper On the Future of Europe’ met 5 scenario’s hierop niet in. Per slot dient er straks ook een feestje te kunnen worden gevierd ter gelegenheid van de 60e verjaardag van het verdrag van Rome op 25 maart a.s.. Niet ten onrechte werd deze relatief lange periode aangeduid als één van ononderbroken vrede met ‘prosperous economies’. Over dat laatste kun je twisten maar dat terzijde terwijl de populatie (tenzij middels opname van meer migranten) alsmede het internationale economisch gewicht afnemen.

In deze vijf scenario’s bleef het bij een blik op de potentiële ‘State of the Union’, met als kernpunten de open grenzen waarop steeds meer druk komt te staan en de schadelijke effecten daarvan bij sluiting, de harmonisering van gemeenschappelijke richtlijnen bijvoorbeeld m.b.t. het vinden van een baan buiten het eigen land of het toelaten van elektrische auto’s al dan niet zonder chauffeur en de aanpak van ‘cross border’ criminaliteit. In scenario 3 kwamen defensie, veiligheid en harmonisering van technische standaarden aan bod, voorts het instellen van een gemeenschappelijk telecombeleid in scenario 4 en tenslotte de aanpak van het internationaal terrorisme in scenario 5. In feite meer geschetste plannen dan scenario’s.

Tenslotte bleven onderwerpen als de stimulering van de economie anders dan via het goedkoop geldbeleid van de ECB (bedoeld om de zwakke zuidelijke landen “bij de les” te houden) alsmede het studeren op een betere financieel/economische fiscale laat staan politieke afstemming achterwege. Doormodderen blijft vooralsnog het parool, vooral nu de economie na jaren een licht herstel laat zien maar onverlet laat dat het krediet als vliegwiel van de economie als gevolg van de veel te hoog opgelopen schulden nooit meer die functie zal kunnen vervullen, althans niet binnen het huidige “volledig uitgewoonde” systeem.

Robert Broncel

Copyright, 21 maart 2017

 
 

 

<< vorige

volgende >>

 

 
 

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2016 © Robert Broncel