Header

Columns 2015 2014 2013 2012 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004

EURO QUAKE
(25 oktober 2011)
 

Met argusogen de ontwikkelingen in Europa volgend, lijkt het doomscenario voor de euro intussen wel ingetekend. Met de aanduiding van een euro quake door Weiss Research, ’s werelds enige onafhankelijke rating bureau, wordt daarmee terecht ernstig rekening gehouden. Niettemin loopt de euro ondanks de sociale onrust in Griekenland, de dreigende nieuwe bankencrisis, downgrades van Italiaanse en Spaanse schuld alsmede het vastgelopen interbancair verkeer weer op naar 1.394 (25 oktober). De (ijdele) hoop op een “positieve”  ontwikkeling in Brussel is hieraan niet vreemd zijn. Hoe “ijdel” kun je zijn?

In vogelvlucht

Nog even in vogelvlucht. De Amerikaanse schuldencrisis heeft de euro euvelen feilloos bloot gelegd. Van de banks too big to fail zitten we in Europa nu in de fase van landen too big to save, voortwoekerend vanuit Griekenland. Het land kent een staatsschuld met een omvang van een slordige  €330 miljard, op het oog niet dramatisch maar wel als die schuld 133% van het BBP bedraagt en ook vanwege het nog steeds oplopende begrotingstekort van €30 miljard op jaarbasis en ook vanwege het dalende BBP met een krimp van meer dan 7%. Middels de krimp en het begrotingstekort resulteert een en ander in een direct verder oplopende staatsschuld. In de Griekse mythologie kende men al het “Vat der Danaïden vullen” ofwel een bodemloos vat vullen.

Belastingverhogingen alsmede bezuinigingen zuigen alle koopkracht weg met als resultaat een snel stijgende schuldratio, stakingen en sociale chaos. Om die te beteugelen gaat er tot dusver goed geld naar kwaad geld om nadien te vernemen dat daarvoor ook wapens en goud worden gekocht. Vreemd genoeg hoor je hierover “buitenskamers” verder maar weinig!

 

“Leuk rapport”

Volgens een recent rapport van Goldman Sachs “State of the Market” ligt er bij Europese banken voor een totaalbedrag ad €18 biljoen (twaalf nullen) aan zgn. triple-A derivaten en staatsschuld met een dekking van 3,5% op de plank. Dus als die dekking middels een afwaardering van 3,5% wegvalt dan is dit vermogen geheel verdampt.

 

Ook zou volgens dit rapport 33% (indien juist “valt dit mee”, RB) van dit gigantische bedrag een directe infectie op Amerikaanse banken veroorzaken. Intussen dient er in Europa zoals ook in de V.S. voor honderden miljarden aan oude schuld te worden geherfinancierd. Immers, waar steeds meer schuld bij een dalende groei, afnemend vertrouwen en lagere ratings dient te worden geherfinancierd zal de rente oplopen en dan wordt het einde verhaal. Hoewel, als de ratings overal “in concert” dalen dan zou in theorie de rente zelfs op stand “0” kunnen worden gehouden. Het is maar net hoe je elkaar nog langer voor de gek wilt blijven houden.

 

Schuldendrama’s

Zo staat er in Italië voor dit jaar nog voor ruim €190 op de herfinancieringsrol. Een “pluspuntje” is dat het begrotingstekort “maar” 3,9% van het BBP bedraagt maar dient wel bij de staatsschuld van €1,9 biljoen te worden opgeteld. “Minpuntje” is dat het Italiaanse BBP al sinds toetreding tot de euro nauwelijks meer is gegroeid. De broekriem aanhalen resulteert direct in negatieve groei. Berlusconi heeft al genoeg moeite “z’n eigen broek op te houden”. Met een overheidsschuld van ruim 120% van het BBP evenmin een weinig rooskleurig vooruitzicht.

 

Voorts zit Ierland opgescheept met ruim €148 miljard schuld of 96% van het BBP, Portugal met €160 miljard of 93% van het BBP en Spanje met bijna €640 miljard met slechts 60% van het BBP (zelfs onder dat van ons land) maar met nog aanzienlijke ongerealiseerde bankverliezen. Voorts dreigen ook landen als Frankrijk met een 85% schuldquote van het BBP en België met bijna 100% hun AAA-status te verliezen. Geen wonder dat de rating bureaus (voor zover ze die aanduiding nog verdienen) onder de huidige omstandigheden overuren maken.

 

Volgens de Bank of International Settlements (BIS) in Basel staat er thans een PIIGS schuld uit van ruwweg €4,3 biljoen met een buitenlandse exposure van ruim 70%, vergelijkbaar met de gezamenlijke schuld die nu bij de Amerikaanse staten uitstaat. Hoewel, dat is nog maar een schijntje vergeleken met de $200 biljoen aan derivaten die bij Amerikaanse banken uitstaat of wel een derde van het geschatte totaal ad $600 biljoen. De BIS meldde tevens dat Franse banken voor €92 miljard aan Griekse stukken op de plank hebben liggen, Duitse banken voor “slechts” €69 miljard, Amerikaanse banken voor €30 miljard en Britse banken voor bijna €15 miljard. We hebben het dan alleen over Griekenland.

 

Nemen we bijvoorbeeld ook nog even Spanje bij de kop dan ligt er bij Bitse banken een slordige €36 miljard op de plank, bij Amerikaanse banken voor €133 miljard, bij Franse banken €160 miljard en bij Duitse banken zelfs voor €175 miljard. Totaal staat er tot dusver in Spaanse schuld €1 biljoen uit. Gezien de mondiale bancaire verwevenheid zal een Griekse default direct tot een ripple quake (oppervlakte beving) met catastrofale gevolgen leiden.

Alleen indien de Amerikaanse Fed te hulp zou schieten zou dat nog voor een tijdelijke “verlichting” kunnen zorgen, ook al leidt dit slechts tot uitstel van executie. Dat impliceert dan wel een verdere verzwakking van de dollar, waarin op straffe van straffe exportproblemen in feite alle valuta’s dienen mee te gaan, dus opnieuw wereldwijd bijdrukken!

 

Volgens professor Willem Buiter van Citibank zou Duitsland thans het enige land binnen de G-7 zijn dat (nog) een triple-A status verdient. Maar door al het gehannes in Brussel blijkt ook dit land volgens Bloomberg vorige week slechts €4,55 miljard van een totaal ad €5 miljard te hebben kunnen ophalen tegen een gemiddelde rente van 2,25% terwijl de rentevoet in september nog op 1,8% stond. Een veeg teken! Vandaar dat in hetzelfde bericht vermeld stond: ‘this auction mirrors increased nervousness, while demand endures in a volatile market’ (hierin weerspiegelt zich de toegenomen nervositeit onder druk van de vraag in een volatiele markt).

 

De ECB zit gevangen tussen een stop op de inkoop van knoflookschulden dan wel de geldpers openzetten hetgeen niet is toegestaan. Alleen de Fed zou bijgevolg als ‘lender of last resort’ kunnen optreden. Een nieuwe geldpers  zal dan wel “bijgekocht” moeten worden. Het Stabiliteitsfonds is niet meer dan een politieke vondst!

 

Bestuursvoorzitter Ackermann van Deutsche Bank liet zich na de laatste bankiersconferentie in Frankfurt ontvallen dat “het een publiek geheim is dat talloze Europese banken het niet zouden overleven indien het op de balans staande schuldpapier zou worden afgewaardeerd tot de ‘mark to market’ (actuele) marktwaarde”. Niet meer dan een wagenwijd open staande deur!

Hoe wrang dat juist de grote Europese banken bij de lancering van de euro werden aangemoedigd om Zuid-Europees staatspapier te kopen. Ook “onze” pensioenfondsen werden gelokt door de hogere rentes. Immers, dit als AAA aangemerkt “papier” gold niet als een risk asset. Je kunt dit goed vergelijken met het als triple-A aangemerkt hypotheekpapier (mortgage backed securities) in de V.S. met een subprime onderpand stammend uit de tijd van oplopend vastgoed. Met andere woorden er hoefde geen additioneel kapitaal in de “stroppenpot” te worden aangehouden voor het geval het fout zou gaan.

 

A la China werden Zuid-Europese schulden opgekocht om de export naar deze regio vanuit Noord-Europa te kunnen bevorderen. Nu zitten Noord-Europa en China samen met een gigantische hoop gebakken euro- en dollarperen of beter “extreem hete lucht”.

 

Brussel

Vanwege zware onderkapitalisering dreigen banken tot zombiebanken te verworden. Zo gaat het o.m. om het doorpakken op forse herkapitalisaties (verliezen nemen), waarbij om te beginnen wellicht 50% of meer van de Griekse schuld zal moeten worden afgeschreven. Verder komt het punt aan de orde om het bailout fund (European Financial Stability Facility) van €440 tot €2.000 miljard op te hogen. Da’s mooi maar waar zou dan dat (garantie)geld  vandaan moeten komen? In ieder geval niet van Griekenland, Italië, Spanje, Portugal en  Ierland terwijl landen als Duitsland, Nederland en Finland ook niet staan te trappelen.

 

Epicentrum

Daar de Franse banken zich het meest aan de knoflookschuld hebben overeten zal zich het epicentrum van de euro quake hoogstwaarschijnlijk in Frankrijk voordoen. De Franse banken  kunnen alleen met staatshulp op de been worden gehouden doch bij toegeven hieraan verliest Frankrijk onmiddellijk z’n triple-A status (Moody’s!) en daarmee de mogelijkheid nog te participeren in het Europese Stabiliteitsfonds. Dan valt er helemaal niets meer te stabiliseren en rest na de beving met een “9” op de schaal van Richter het echte puinruimen. Merkel zal er niet eens meer rouwig over zijn en wellicht haar hachje gered zien. Als euro scepticus van het eerste uur beschouw ik het “eureka” voor de euro als de uiteindelijke nekslag voor de euro én de dollar. Het edelmetaal – de enige wereldvaluta sinds 5.000 jaar – zal wederom de lachende derde worden ongeacht hoe sterk de futures prijs op de COMEX onder druk wordt gehouden!

 

 

Robert Broncel

Copyright, 25 oktober 2011

 
 

<< vorige

volgende >>

 

 
 

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2011 © Robert Broncel