Header

Columns 2011 Columns 2010 Columns 2009 Columns 2008 Columns 2007 2006 2005 2004

‘V’, ‘U’ OF TOCH DE ‘W’?
(07 oktober 2009)
 

Op grond van een te verwachten economisch herstel in 2010, bevestigd door het IMF, lijkt de euforie op de beurs weer terug te keren. Men baseert zich hierbij op de diverse steunmaatregelen die er toe moeten leiden dat consument en producent straks in 2010 het stokje weer moeten gaan overnemen. De beurs is daarbij gefocused op een v- herstel. Dat heeft niet alleen te maken met het ‘verwachte’ economisch herstel maar wordt bovendien gevoed door de aanzwellende liquiditeit die de markt overspoelt!

 

Voor de duidelijkheid: de ‘v’ staat voor een onverkort herstel, de ‘u’ voor een vertraagd herstelscenario en de ‘w’ voor een nieuwe dip na het aanvankelijke herstel. Maar is er wel reden voor een definitief herstel? Met een variatie op het thema zou je kunnen zeggen dat de hoop ‘voor de baat’ uit gaat. Met voorbijgaan aan de aanpak van de echte problemen is het naïef te veronderstellen dat overheidssteun tot werkelijk herstel kan bijdragen. Japan is hiervan sinds de crash in 1989 het lichtend voorbeeld. Het heeft zelfs niet eens kunnen profiteren van de geweldige economische opmars in buurstaat China. Ongetwijfeld gaan de nieuwe rijken in de toekomst het “rijk” van de oude rijken bepalen. De eerste aanzet daartoe werd op 6 oktober j.l. gegeven.

 

Boeiende ontwikkeling

De Britse krant The Independant bracht op 6 oktober het bericht uit dat de Arabische Golfstaten (met een totaal bezit van $2.100 miljard) op initiatief van China in geheim overleg zouden verkeren met Rusland, Japan en Frankrijk. Deze bijeenkomst zou dienen om de (olie)dollar als handelsvaluta te vervangen door een mandje van o.a. de yen, yuan, euro, een nog te ontwikkelen Golfmunt en goud. Volgens hetzelfde bericht zou de rol van een tijdelijke (‘transitionele’) valuta door het goud kunnen worden ingenomen. De deadline voor de nieuwe valuta zou 2018 zijn. Hiermee wordt een nieuwe richting aangegeven die het einde van de hegemonie van de dollar zou kunnen inluiden. Tegelijk wordt voor de Amerikanen gevoelig duidelijk dat een tendens tot inperking van haar macht niet los kan worden gezien van de ongebreidelde schuldcreatie die het vertrouwen in de dollar steeds verder aantast.

 

Voordien liet de speciale Chinese afgezant voor het Midden-Oosten reeds weten dat er steeds diepere verschillen van mening dreigen te ontstaan tussen China en Amerika over de oliebelangen in het Midden-Oosten (lees vooral: Iran en Irak). Dit zou er op kunnen wijzen dat China zal opkomen voor deze belangen, waarvan het voor de energievoorziening voor ruim 40% afhankelijk is. Buitendien heeft China intussen in deze regio ook belangrijke afzetkanalen gevonden voor haar export. Zo wordt gemiddeld per Golfstaat voor ca. 10% uit China geïmporteerd – van auto’s, wapens,  kleding tot speelgoed en voedingsproducten.

 

Dit tweesporenbeleid wenst China verder op te voeren en op grond hiervan wil het land op geen enkele wijze door de V.S. voor de voeten te worden gelopen, temeer daar men vreest in de toekomst steeds minder naar de V.S. te kunnen exporteren. Tenslotte is China evenmin gebaat bij een onverhoeds sterke stijging van de olieprijs of erger nog verstoring van de olie- en gasaanvoer als de V.S. de (nucleaire) druk op Iran te veel zouden opvoeren.

 

Rokende vulkaan

Ondertussen gaat het in Amerika niet meer om betere of slechtere veelal gemanipuleerde groeicijfers. Het draaipunt van de V.S. is de schuldpositie waarin het land verkeert. Volgens een zojuist uitgebracht rapport van het CBO (Congressional Budget Office) in Washington staat er nu een schuld aan het buitenland uit van bijna $8.000 miljard. Dat is tweederde van het Amerikaanse BBP. Deze schuld staat geheel los van de budgettaire tekorten die jaarlijks worden opgeteld bij de staatsschuld alsmede de ongedekte schuldverplichtingen in de sociale sectoren die minimaal een factor zes hiervan bedragen. Het niet (kunnen) inlossen van deze schuld c.q. de gecreëerde inflatiepotentie kan leiden tot serieuze fricties met name met crediteur China dat steeds ongeduldiger begint te worden.

 

Waarschuwing

Het CBO waarschuwt bovendien voor steeds verder oplopende schulden en steeds hogere rentebetalingen die bij de schuld worden opgeteld. Op deze wijze ontstaat er steeds minder ruimte om nieuw beleid uit te zetten, resulterend in steeds meer schade voor de gehele Amerikaanse samenleving (duurdere import, meer inflatie en hogere rentes!). Als gevolg daarvan zullen buitenlandse kapitaalverschaffers steeds minder in de rij staan om nieuw staatspapier op te nemen. 

 

Zonder herstel van de basisfunctie van de banken n.l. krediet verlenen, is een nieuwe groeironde ondenkbaar. Krediet is immers het vliegwiel van de economische groei, niet wat de overheid probeert met stimuleringsprogramma’s te compenseren. Dat zal duidelijk worden zodra deze programma’s opdrogen. Onder de huidige omstandigheden kunnen centrale banken nauwelijks anders dan op grote schaal de tekorten wegmasseren middels het zgn. monetizing om schulddeflatie te voorkomen. Daarmee wordt veel liquiditeit in de markt gepompt met het toekomstig risico van een ‘massive’ inflatie. Daardoor zie je zowel de beurs alsook de grondstoffenprijzen aantrekken. Alleen met harde manipulatie van bovenaf via de COMEX valt er misschien, overigens met steeds grotere risico’s, hieraan nog iets te doen.

 

Drijfzand herstel

Zonder een herstel op de arbeidsmarkt, inkomensherstel, stabilisatie op de vastgoedmarkten en een herstel op de kredietmarkt kan van een reëel herstel geen sprake zijn. Ook niet bij een groei in de dienstensector die vooral werkloze krachten als toekomstige zzp’ers weet aan te trekken. Zij krijgen tijdens hun opleiding een basisinkomen (dat door het Labor Department wordt geturfd) om vervolgens op no cure-no pay basis aan de slag te gaan. Ze staan dan niet meer geregistreerd en komen ook niet meer in aanmerking voor registratie. Op deze grond alsmede het niet meetellen van de tot parttimer gedegradeerde werknemer wordt het percentage werklozen getaxeerd op bijna 17% in plaats van het officiële cijfer van bijna 10%. Het aantal uitkeringsaanvragen is dit jaar al met 45% toegenomen.

 

Ruim 70% van de werkende bevolking leeft intussen van paycheck naar paycheck. Dat betekent dat men maar één paycheck van betalingsproblemen is verwijderd; dat geldt ook voor mensen die meer dan $100.000 per jaar verdienen. Tenzij men natuurlijk over reserves beschikt. Wetend hoeveel er de afgelopen decennia is gespaard, hoef je daarvan geen hoge hoed op te hebben. De dalende inkomenstrend staat nog recht overeind en kan het consumentenvertrouwen – tenzij gemanipuleerd – onmogelijk versterken.

 

Beursherstel

Men zegt wel eens ‘het geloof wordt gedragen door perceptie’. Als de beurzen aantrekken is dat op groeianticipatie. Als die groei er metterdaad komt, heeft de beurs gelijk. Als de beurs aantrekt als gevolg van instromende liquiditeiten wordt dat niet fundamenteel gedragen. Even opvallend is dat beleggers als gekken commodities kopen (volgens Bloomberg: at the fastest pace since 18 months), terwijl de voorraden alleen maar oplopen en de vrachttarieven bovendien wereldwijd dalen. De Baltic Dry Index verloor zelfs opnieuw 41% gedurende het laatste kwartaal. Je zou hieruit mogen afleiden dat de 90% stijging in koper en 57% stijging in olie in 2009 op z’n minst prematuur zijn.

 

Zo maakte Bloomberg bekend dat beleggers dit jaar voor $10,2 miljard  in commodity funds zijn gestapt, een 6-voudige toename sinds vorig jaar. Een en ander kennelijk bedoeld als een hedge tegen toekomstige inflatie. Diverse grondstoffengebruikers zoals Dupont Co., Nucor Corp. – de tweede grootste staalproducent in de V.S. – Alcoa en Mittal Arcelor achten de hoge prijzen allesbehalve gerechtvaardigd. Volgens professor Roubini zijn de markten té veel en té snel gestegen. Dit alles tegen de achtergrond van een juist afnemende marktvraag.

 

Tijdbommen

In een vertrouwelijk rapport van de FHA (Federal Housing Association) staat te lezen dat de eens vermaarde en verreweg grootste hypotheekinstituten Freddie Mac en Fannie Mae samen nog steeds 45% van alle Amerikaanse hypotheken in portefeuille hebben, met een oorspronkelijke waarde van $4.800 miljard. Maar gelet op wat er nog op de balans staat, gaat het thans ‘slechts’ om $1.700 miljard. Nog erger wordt het wanneer wordt gekeken naar het vermogen van deze twee voormalige mastodonten dat niet meer voorstelt dan $70 miljard. Je hoeft ook hiervoor geen geleerde te zijn om te weten hoeveel de centrale overheid zal moet blijven bijpassen.

 

Intussen worden de gemaakte verliezen op door de overheid gegarandeerde hypotheken op meer dan $1.000 miljard geschat. Deze verliezen zullen evenmin ooit worden terugbetaald en worden bijgeschreven op het conto van volgende generaties. Veel waarschijnlijker is echter dat ze zullen verdampen in het toekomstige inflatieproces.

 

Tot dusver weigert de Fed in te gaan op verzoeken op welke wijze de markten (die niet langer door normale vraag en aanbod worden beheerst) worden gemanipuleerd. Bij openbaarmaking van dit beleid vreest de Fed dat ‘de wereld eindigt en de chaos toeslaat’, te beginnen met het koppensnellen onder de huidige beleidsmakers. Daarom wordt geen middel onbeproefd gelaten om het Congres te bewegen de Fed’s immuniteit via audits (opening van zaken), toch vooral niet aan te tasten. De naam Mugabe begint in het circuit steeds vaker te vallen.

 

Inflatie

Hoewel de officiële inflatie op een laag pitje staat, wordt deze volgens Shadow Statistics op minstens 6% getaxeerd. De overheid heeft er uiteraard geen belang bij de inflatie hoger aan te geven dan via de onder Bush aangepaste CPI- standaard vereist is en er voor te waken dat er op enige termijn paniek uitbreekt. Aan de hand van onderstaande grafiek wordt een verschil van ca. 8½%  zichtbaar. Inflatievrees vooral als gevolg van een almaar dalende dollar, waartegen de grondstoffenprijzen (olie!) stijgen, is dus bepaald niet ongegrond. Ook de Fed kan die zorg met 0% rente niet wegnemen.

 

 

Insider selling

Zoals reeds eerder in deze column is aangegeven, neemt de insider selling hand over hand toe.

Insiders zijn doorgaans bestuursleden van een bedrijf, die goed kijk op de markt hebben. Afhankelijk van hun marktinzichten kunnen ze hun aandelenbezit in het bedrijf uitbreiden (kopen) of afbouwen (verkopen). Intussen staat de teller op 44 verkopen tegen 1 koop!

 

 

Kortom, voor welke letter gaat u?

 

Robert Broncel

 

copyright 7 oktober 2009

 
 
 

<< vorige

volgende >>

 

 
 

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2011 © Robert Broncel