Header

Columns 2017

2016

2015 2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

ANDERE TIJDEN(XIX)
(15 juli 2019)

Naar het schijnt stevenen we naast een mogelijk verder uitdijende handelsoorlog nu ook af op een valutaoorlog met de V.S. Althans volgens Albert Edwards, co-hoofd monetaire strategie bij de Franse bank Société Générale die kortelings werd genoemd als opvolger van Mark Carney in de rol van governor van de Bank of England. Hij gaf zijn visie op één van Trump’s recente tweets, waarin ‘T’ liet weten dat ‘his tolerance for the strong dollar has just about run out’.

 

Daarmee doelde  hij in feite op de relatieve zwakte van de belangrijkste valuta’a als de euro, yen en yuan. Afgezien van de 40% afwaardering van de dollar in 1933 (nadat de goudkoppeling werd losgelaten) hebben zich in het verleden meerdere van dit soort situaties voorgedaan. Na de herkoppeling in 1944 (Bretton Woods) op een niveau van $35 werd het goud in 1971 opnieuw afgekoppeld en deprecieerde de dollar opnieuw met een koopkracht-pariteit afdalend naar nagenoeg “nul”. Tijdens het minder geslaagde Plaza Akkoord in 1985 gevolgd door het Louvre Akkoord in 1987 moest de dollar nog verder naar beneden, waarna zich in de V.S. betere economische tijden aandienden. Een lagere valuta vertaalt zich bijna altijd in een hogere beurs, Trump’s belangrijkste graadmeter. Een hogere beurs staat bijna garant voor een tweede ambtsperiode. Een dergelijke zinspeling hierop maakte Bank of America een paar weken geleden ook al. .

 

Edwards wees er in zijn artikel op dat Trump’s vizier aanvankelijk op China stond gericht met een handelsoverschot van $100 miljard maar veel logischer zou zijn geweest dit vizier direct op Europa te richten met een handelsoverschot van ca. $600 miljard (ruim 4% van het BBP). Dit afgezet tegen het handelstekort van de V.S. ad $625 miljard in 2018 zou Trump dan nog meer in actiemode moeten brengen, zo stelde Edwards.

Dit euvel speelt al sinds medio 2014 en daarmee heeft hij beslist een punt, zo merkte Edwards op.

 

Met olie op dit vuur heeft ECB president Draghi niettemin onlangs voorzichtig laten doorschemeren weer op ‘easing’ uit te zijn als de aldoor zo gewenste inflatiedoelstelling van 2%  niet wordt bereikt. Daar komt bij dat ook de economische groei begint te haperen. Dus ja, wat moet je dan anders nog dan opnieuw de rente verlagen en obligatiepapier opkopen, dus meer geld in het circuit pompen met de consequentie de ruilvoet van de euro verder te verlagen. Bijna vermakelijk was dat Draghi op Trump’s tweet reageerde: ‘we don’t target the exchange rate’. “Dank je de dollar!”

 

De dollar is niet alleen overgewaardeerd tegenover de euro maar tegen een mandje van valuta’s, waarin de yen nog sterker opvalt. Alleen het Japanse handelsoverschot van $10 miljard is veel geringer.

Het is vooral Duitsland met Nederland in het kielzog dat verantwoordelijk is voor het grote Europese handelsoverschot. Dat handelsoverschot gaat in feite al veel verder terug tot diep in de vorige eeuw en resulteerde in een sterke D-mark en een sterke aan de D-mark gekoppelde gulden. Het spiegelbeeld hiervan zag je destijds ook al in de zuidelijke landen met tekorten op de handelsbalans, dikwijls resulterend in een hogere inflatie en daarop volgende devaluaties van de munt. Om deze reden waren de Duitsers (onder Helmut Kohl) maar schoorvoetend bereid om in het euro avontuur te stappen maar hij ging overstag vanwege geo-politieke overwegingen met het oog op een blijvende rust op het Europese front.

 

Dat overschotverschijnsel speelde de periferie parten tegenover een ‘obliging’ Duitsland dat het besparingssurplus in handen van de consumenten in de periferi speelde. Edwards: ‘the periphery acted as a sponge, soaking up German excess saving – and the overall eurozone, by and large, remained broadly in external balance with the rest of the world’. Met andere woorden: Duitsland’s surplus deed zich in hoge mate gelden binnen de eurozone.

 

Dit “plaatje” is intussen gewijzigd. Dankzij de bezuinigingen teruggaande tot 2008/9 is de eurozone periferie spons intussen totaal “uitgewrongen”, als gevolg waarvan de rest van de wereld voor het blok staat om de Duitse annex Nederlandse besparingsoverschotten op te nemen. Anders gezegd dreigt de rest van de wereld “te verzuipen” in de surplus besparingen van de eurozone, zoals zichtbaar is in onderstaande chart.

Teneinde de externe eurozone balans een beter aanzien te geven, ziet Edwards een vriendelijker fiscaal beleid en juist een wat steviger monetair beleid als oplossing. Dus met de vinger naar Draghi om het beleid juist niet te versoepelen! Hij merkte daarbij op dat zolang de fiscale “havikken” het voor het zeggen hebben, er weinig aan deze situatie zal veranderen. Dit “havik” beleid gaat in wezen terug tot het post trauma Deutschmark syndroom na WO I (heftige hyperinflatie) dat zichtbaar is gebleven in het strakke monetaire beleid sinds WO II.

 

Maar wat heeft dat van doen met een internationale valutaoorlog? Wel simpel omdat thans gegeven het huidige mondiale monetaire ‘Umfeld’ het risico bestaat dat elke verdere depreciatie van de euro, yen en/of yuan met alle muntsoorten in het kielzog een verder gevaar voor de dollar inhoudt. Trump zal dit vóór willen zijn.   

 

Voorts stelt Edwards het hypothetische maar niettemin waarschijnlijke vooruitzicht van een regelrechte recessie (deflatie) vóór het einde van 2020 die bij vele commentatoren ‘in the cards’ ligt, vooral nu er tot dusver geen beweging is te krijgen in de inflatie. Deze ontwikkelingen zijn samengebracht in onderstaande charts. De core inflatie (exclusief energie en voeding) geldt hierbij als leidende maatstaf. PCE staat voor Personal Consumption Expenditures.

Als gevolg van de sterke dollar importeert de V.S. in wezen deflatie. Edwards meent dan ook dat een recessie en een ‘outright’ deflatie in de V.S. veel dichterbij zijn dan velen voor mogelijk houden. Om die reden zou de V.S. gedwongen zijn om “eendrachtig” met de eurozone en Japan een eventuele deflatie agressief te lijf te gaan. Deze “eendrachtigheid” lijkt vooralsnog niet voor de hand te liggen en maakt een verdere handelsoorlog onvermijdelijk

 

Als de Fed Trump’s handschoen niet oppakt, is de kans denkbaar dat Trump buiten de Fed om (die “geijkt” aan de wieg stond van alle economische cycli) rechtstreeks zal interveniëren om de dollar unilateraal te depreciëren. Edwards  is verbaasd dat de V.S. dit beleid niet eerder heeft ingezet met de woorden: ‘any additional ECB easing will surely be the straw that will break the camel’s back’. Dit zou dan tot gevolg hebben dat ook de V.S. om het hardst de rente negatief zou gaan bijstellen, hoewel dat op zich een doodlopend pad is. Er zal immers niet veel veranderen in de onderlinge valutaverhoudingen. Bovendien, waartoe leidt een verder neerwaartse rentespiraal?

 

Als deze ‘race to the bottom’ eenmaal is ingezet, zal de monetaire barometer (goud) hierop uiteraard sterk reageren. Is de huidige goudprijsontwikkeling hiervan een voorbode?

Bij bovengeschetst scenario ligt de weg open voor een forse stijging van goud en zilver of beter gezegd: voor een forse intrinsieke valutadaling. Een ‘reset’ in de vorm van (crypto?)goud komt dan steeds meer in zicht, met als neveneffect dat daarmee de uitstaande schuld uiteraard sterk geïnflateerd (draaglijk) wordt, zoals dat ook eerder gebeurde.

 

Voor landen met veel schuld die over voldoende goud beschikken, is dit een te bewandelen traject. Voor goudarme landen wordt dat een groot probleem zoals ook voor goudarme lieden. Voor de V.S. komt daarbij dat de dollar de reservefunctie kwijt raakt én als ‘volte face’ de wereldsuprematie verliest. Precies de wens van Trump’s grootste tegenspeler, China. Handelsvooruitgang met China wellicht “ho maar”. Over “andere tijden” gesproken!

 

Robert Broncel

 

 

Copyright, 15 juli 2019

 

PS. deze column wordt ook aan DNB bankpresident Klaas Knot verzonden.

 
 

 

<< vorige

volgende >>

 

 
 

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2018 © Robert Broncel