DE EEUWIGE ROL VAN GOUD III
(12 april 2019)

Gelet op de positieve beursontwikkeling met een plus van ruim 15%  tot dusver dit jaar blijken “de vuiltjes” van het vorige kwartaal weer knap onder de mat te zijn geveegd. En waarom ook niet sinds de Fed ondanks de lage werkloosheid van ruim 3% snel op haar verkrappingsschreden moest terugkeren. Dat zulks noodgedwongen was, och wie maalt daarover? Het feest van nieuwe ‘all time highs’ wordt hiermee ingeluid! Voor het edelmetaal nog geen direct spannend vooruitzicht behalve wanneer inflatie onverhoeds de kop opsteekt.

Maar anderzijds nog steeds een aantrekkelijke periode om (bij) te kopen zolang “er geen vuiltje aan de lucht verschijnt”. Aangestuurd door de “onzichtbare” Bank of International Settlements zijn alle centrale banken er vooralsnog bij gebaat om het edelmetaal zo goedkoop mogelijk te kunnen blijven sprokkelen in de wetenschap dat de schulddekking op goed moment zal worden opgevraagd!

De rente (prijs van het geld)

En och, wie maalt er voorts om lagere bedrijfswinsten en bond yields tegen de achtergrond van een hernieuwde ‘global money supply’, ingegeven door de Modern Monetary Theory (MMT). In de grafiek hieronder wordt zichtbaar hoe sterk beide categorieën qua koersverloop sinds begin dit jaar uiteen zijn gelopen. Een dalende rente leidt tot stijgende obligatie-koersen. De Fed laat de ernst van de situatie voor wat die is en laat bijgevolg “Gods geld over Gods veld vloeien” (in God we trust!). Zelfs een nieuwe renteverlaging is niet ondenkbaar naarmate de “onafhankelijke” Fed haar oren nog meer naar Trump laat hangen.

Lagere rentes doen opnieuw opgeld. Dat hebben we al eerder gezien zonder er iets mee te zijn opgeschoten, sterker we hebben de economische groei daarmee veel té duur moeten inkopen!

Deze ontwikkeling onderstreept nogmaals het feit dat de Fed c.s. de facto machteloos is en zichzelf hiermee volledig ‘hors concours’ plaatst, met een ‘après nous le déluge’ als “toetje”.

Op de beurs klinkt opnieuw het credo ‘Why worry, be happy’. Vanuit een nog niet zo ver  verleden weten we dat een dergelijke perceptie op goed moment tot een nogal pijnlijk ontwaken heeft geleid. Bekende voorbeelden hiervan zijn de Franse Revolutie, de opstand van de (arme) Bolshewiki tegen de tsaar, de opkomst van het nazisme en de Grote Depressie in de jaren ‘30. Of zoals Bank of America weergaf: ‘MMT is a recipe for  hyperinflation’ of zoals Robert Wright/The American Institute for Economic Research omschreef: ‘MMT is a recipe for Revolution’. Middels MMT verkrijgt de staat de volledige controle over de kwantiteit alsook “de kwaliteit (prijs)” van het geld in omloop, met Trumps ‘carte blanche’!

Schulden

Eenmaal vastgelopen in schuld is de geldpers domweg de enige directe “uitweg”. Elk jaar in februari verschijnt het jaarverslag van de US Treasury Department inz. de financiële stand van zaken, hier te downloaden.  Daarin staat klipp-und-klar dat Uncle Sam’s netto vermogen negatief “slechts” $21,5 biljoen bedraagt. Tel daarbij het totaal aan ongedekte  verplichtingen in de sociale zekerheid en pensioensfeer in de komende 15 jaar met $53,8 biljoen dan resulteert er een absoluut (onmogelijk) netto negatief vermogen van ruim $75 biljoen of ongeveer het totale bruto mondiale product(!).  Eveneens op meerdere onderdelen van de begroting zoals Defensie bouwen de tekorten zich in strak tempo verder op.

In dat kader past de waanzin dat centrale banken intussen honderden miljarden dollars op de beurs “droppen”. Dit was al bekend van de BoJ en de Zwitserse centrale bank maar sinds scheidend Fed voorzitter Yellen zich vorig jaar liet ontvallen dat ‘there could be benefits to allowing the central bank to buy stocks’, geraakt ook dit hek van de dam zonder dat het beurssentiment tot dusver overmatig positief van werd, verrast als men was!

Beursperspectief

Nu de remmen opnieuw losgaan, hoe sterk zou de markt dan verder kunnen stijgen? Toen in 2009 de  geldluiken voor het eerst pas goed open gingen en de S&P op 750 punten stond, riep Goldman Sachs al dat je met je ogen dicht kon instappen. Dat werd ruimschoots bewaarheid! Na 10 jaar heeft de S&P een stand van bijna 2.800 punten weten te bereiken. Of zoals JP Morgan het uitdrukte: ‘the business cycle doesn’t exist anymore since the Fed has taken over’.  

Nu het Fed vizier wederom op ‘easing’ staat, zou je mogen veronderstellen dat de beurs na een soortgelijke nieuwe periode van 10 jaar met gemak nogmaals met een factor vier zou kunnen stijgen,  resulterend in een S&P stand van ruim 10.000 punten. ‘Wishful thinking, mad world? Yes! Een dergelijke ontwikkeling – zie grafiek beneden – heeft zich nog nooit eerder voorgedaan of het moet de tulpenrally in de 17^e eeuw zijn geweest.

Goud

Een oplopende goudprijs paste niet “in dit plaatje” en deze werd vanuit een hoogtepunt van ruim $1,900 in 2011 rigoureus terug verwezen naar het huidige niveau van $1.200/$1.300.

De niet aflatende manipulaties van de goudprijs hebben hun sporen ruimschoots nagelaten in het “inverse” spoor van de GDM Index (mijnbouw) en de S&P 500 Index vanaf dat jaar. Hier hangt een flinke correctie of beter inhaalmanoeuvre in de wachtkamer.

en voorproefje hiervan kregen we opnieuw op 27 maart j.l. toen er ‘out of the blue’ 7.000 contracten (700.000 ounces of 21,77 ton) op de COMEX futures beurs in New York werden “geloosd”. Niet meer dan een rimpeling van de goudprijs van nog geen 10 dollar was het gevolg. Een spel tegen alle basisregels in dat nu al weer bijna 8 jaar gaande is!

In mijnbouwkringen wordt al enige tijd een terugvallende productie verwacht als gevolg van geringere vondsten (in kwantiteit en kwaliteit), stijgende kosten en afnemende investeringen verband houdend met de relatief lage marktprijs. De reserveopbouw valt daarmee ook terug en dwingt menige producent uit te kijken naar een overname zoals recent van Gold Corp. door Newmont Mining, gevolgd door Barrick om “deze hap” weer over te nemen. Dat heet consolidatie, niets minder dan consolidatie van de reserves. Vanwege de niet aflatende manipulaties op de COMEX valt evenwel te betwijfelen of dit enige invloed op de goudprijsontwikkeling zal hebben.

Menig investeerder in de edelmetaalsector heeft het geduld en vertrouwen intussen al lang verloren zonder zich te realiseren dat hij/zij bij een ‘reset’ op “koopkrachtige” rozen komt te zitten en daar gaat het immers om! Een “bijkomstigheid” is dat beleggers in mijnen in dat geval  op een substantiële  ‘double whammy’ kunnen rekenen. De dan optredende  leverage – stijging goudprijs zonder dat de kosten in tandem meestijgen – zorgt ervoor dat de winsten van de mijnbouwfondsen een extra “lift” krijgen! Ergo, de bovengeschetste inverse ontwikkeling zal uiteindelijk bij een ‘reset’ niet alleen volledig worden gecorrigeerd maar  leiden tot een gespiegeld beeld.

Een soortgelijke ontwikkeling zagen we al in de jaren ’70 toen de beurs afgezien van wat rimpelingen tot begin jaren ’80 er doodstil bij bleef liggen, terwijl de goudprijs explodeerde tot boven $800 per ounce. Pas toen de nieuwe Fed president Paul Volcker in 1980 aan het bewind kwam, moest het goud uiteindelijk terug naar $250 uit vrees dat de dollar (uiteraard uitgedrukt in alle andere commodities) te veel koopkracht zou verliezen, met grote schadelijke gevolgen voor de Amerikaanse economie.

Teneinde de stijging van de goudprijs in de jaren ’70 tot staan te brengen, voerde Volcker de central bank gold selling operation ten tonele. Deze hield in dat alle centrale banken in de Westerse wereld zouden overgaan tot een flinke liquidatie van hun goudvoorraden (“waarvan de opslag geld kostte zonder dat er opbrengsten tegenover stonden”). Vandaar de term ‘barbarous relic’. Deze liquidatie werd in alle stilte afgedwongen middels het ‘nuke’ schild van de V.S.

Zo verkocht DNB meer dan de helft van de toenmalige voorraad van ruim 1.500 ton  resulterend in een officiële voorraad van 612,5 ton (volgens de laatste opgave van de World Gold Council). Intussen mag je hopen dat er “in stilte” flink is bijgekocht.

De rol van de Bank of International Settlements in dit soort operaties is altijd ‘opaque’ gebleven, hoewel dit instituut omschreven staat als ‘the gold broker for the major central banks’. Aardig “nootje” is dat onze voormalige BIS president Zijlstra zich tijdens een speech voor het front van het IMF in september 1981 liet ontvallen dat “het reguleren van de goudprijs in de vrije markt aan te bevelen was”. Niettemin wist de BIS niet te voorkomen dat de goudprijs vanaf  9/11 aan een nieuwe opmars begon oplopend tot boven $1.900 in 2011.

Geïnstigeerd door de Fed en/of BIS werd vanaf september dat jaar het nooit officieel toegegeven manipulatie (backwardation) beleid ingevoerd. Intussen weten we dat diverse centrale banken weer aan de koopzijde opereren, met landen als China, India en Rusland nog steeds volop voorop vooral om twee redenen:

• De rol van de dollar als wereldreservevaluta te breken (de cruciale vraag in dit kader is de omvang van de Chinese goudvoorraad die officieel in de orde van 2.000 ton ligt maar “officieus” op het 10-voudige wordt geschat – China is de grootste goudproducent ter wereld met een jaarproductie van ca. 400 ton die linea recta in de kluis “verdwijnt”)

• Om voldoende goud als draaipunt van koopkracht in reserve te hebben, hetgeen door de BIS op 29 maart j.l. middels de 100% opwaardering van het goud op de kaart werd gezet, dat centrale banken nu de mogelijkheid biedt hun balanstotaal te verdubbelen.

NB. in mijn volgende column volgt een apart hoofdstuk gewijd aan Basel III.

Gezien de talrijke voorbeelden in het verleden waarbij de papieren koopkracht werd “verkracht”, zal aan een nieuwe goudkoppeling niet te ontkomen zijn. Ook de rol van het bankensysteem zal aan de orde komen. De vraag is of in dat eindspel IMF’s Special Drawing Rights überhaupt nog in beeld komen die in dat geval een goudkoppeling mee zouden moeten krijgen. Vooralsnog blijft het gissen of wellicht gisten “in de krochten” van de centrale banken, misschien straks zelf verworden tot hun eigen ‘barbarous relic’.

Robert Broncel

Copyright, 12 april 2019

PS. deze column wordt mede verzonden aan DNB president Klaas Knot.

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2018 © Robert Broncel