Een verzwakkende wereldeconomie heeft uiteraard
ook gevolgen voor de grondstoffen, met name voor de
grondstoffenlanden zoals Australië, Indonesië, Zuid-Afrika,
Brazilië en Canada die met steeds lagere prijzen worden
geconfronteerd. Dat riekt naar een mondiale deflatie die
centrale banken inderdaad zal aanzetten de geldpers opnieuw in
te zetten. Indien mevrouw Yellen woordbreuk pleegt door
inderdaad niet de rente te verhogen zou dat eveneens een
aanleiding kunnen vormen voor een forse deuk in het nu nog
aanwezige vertrouwen. Dat vertrouwen zou ook de kapstok kunnen
zijn voor het feit dat het wantrouwen in de politiek al lang
gezaaid is maar dat niemand de consequenties van een failliet
systeem wil overzien, omdat dit ons wereldwijd in grote armoede
stort met alle daaruit voortvloeiende gevolgen!
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Een ander teken aan de wand vormt de almaar
toenemende druk van de NAVO op Rusland. Opnieuw werd er een
commandopost geopend nu in Litouwen, vlak bij de Russische
grens. De andere posten zijn gesitueerd in Estland, Letland,
Polen, Roemenië en Bulgarije. Ook aan de Russische zuidgrens in
Turkije hebben de Amerikanen nieuwe versterkingen ingevlogen
onder het mom gericht te zijn tegen IS. Hierop werd Griekenland
verzocht het luchtruim te sluiten voor Russisch vliegverkeer. De
Russische ambassadeur bij de NAVO fulmineerde dat er sprake was
van een kunstmatig gecreëerde confrontatie ‘following the logic
of the Cold War’. Hebben wij iets van de Russen te vrezen? Het
antwoord is natuurlijk volmondig “neen”! Vanuit Russisch
perspectief bekeken lijkt de situatie aanzienlijk dreigender en
de vraag is of die dreiging lang getolereerd blijft of wel hoe
sterk zijn de Russische zenuwen?
Het opvoeren van de militaire druk op Moskou kan
dus zeer goed beschouwd worden als een bewuste optie om achter
de hand te hebben voor een openlijke confrontatie op het moment
dat de monetaire implosie plaats vindt. Immers, de natie blijft
dan uit angst achter het beleid staan in plaats van de
supermarkt leeg te roven of beide. Met een harde confrontatie
vang je trouwens twee vliegen omdat daarmee tevens de
vluchtelingenstroom zou worden ingedamd.
Dat het er niet leuker op wordt, moge eveneens
blijken uit de woorden van de ernstig zieke oud-president
Carter, die zich onlangs liet ontvallen dat ‘the U.S. has become
just an oligarchy with unlimited political bribery’, woorden
waarop hij niet meer zal worden afgerekend.
Ook Peter Schiff, CEO van EuroPacific Capital,
liet zich niet onbetuigd door onlangs in een CNBC interview te
verklaren dat ‘America is on a race to the bottom’ en ‘the
market’s pipe dream is ending’ Tevens hield hij vol dat het goud
op minstens $5.000 zo niet op meer zou moeten staan. Hij gaf
weer dat ‘there is a growing sense across the financial spectrum
that the world is about to turn some type of financial page’
(binnen het financiële spectrum is er sprake van een groeiend
gevoel dat we op het punt staan om een soort financiële pagina
om te slaan) en hij doelde daarbij op “quantitative tightening”
dat de schuldafbouw zou moeten bevorderen of wel “QE’s Evil Twin”.
Dit vooral nu de animo vanuit de opkomende markten om nog langer
Amerikaans schuldpapier op te kopen tot nul is gedaald en
bijgevolg bijdraagt tot een stijgende rentetendens: de doodklap
voor de Amerikaanse en zeg maar voor de wereldeconomie en
uiteindelijk ook voor de dollar!
Intussen sloeg Ron Paul, Republikeins
ex-presidentskandidaat en groot goudmijnbelegger eveneens op de
trom met zijn woorden ‘welcome to the great transition as we
live in an age in which the policies of the past are coming to
an end, the Keynesian model did not work and we need to
present an alternative’ (hij verwelkomt de grote transitie
in een tijdperk waarin het beleid van het verleden z’n langste
tijd gehad heeft, het Keynesiaanse model geen stand hield en er
een alternatief moet worden aangedragen)
Voorts stelde Bill Gross, voormalig PIMCO baas,
dat er in de laatste zes jaar een ware “Frankenstein” economie
is gecreëerd met als gevolg opgeblazen aandelen- en
obligatiemarkten zonder enig alternatief. Een lage rentestand
doet immers vermoeden dat we in een soort ‘Alice in Wonderland’
economie leven.
Tenslotte liet Larry Summers als kandidaat Fed
president en opponent van Janet Yellen er evenmin een
misverstand over bestaan: ‘a Fed rate hike might just be the
spark that ignites the next financial crisis’ (een
renteverhoging kan de vonk zijn voor de volgende financiële
crisis).
Gelet op dit soort uitspraken is het niet
bevreemdend dat China onderwijl doende is van haar U.S.
Treasuries af te komen, waarvan het land nog een slordige 3.650
miljard “op de plank” heeft liggen. Dit tevens om de eigen munt
te stabiliseren. Volgens Bloomberg ging er tot voor kort
maandelijks gemiddeld een slordige $40 miljard de deur uit.
Gezien die voorraad heeft China nog geen direct belang bij een
implosie van de dollarhegemonie maar wel bij een lage goudprijs.
Immers, het land beschikt nochtans over een fractie aan goud
afgezet tegen de voorraad Amerikaans staatspapier “op de plank”.
Dit geeft de Fed vooralsnog “ruimte” om het huidige beleid met
of zonder renteverhoging voort te zetten, ofschoon het
fiatpapier inmiddels is verworden tot niet meer dan een
‘barberous relic’, met een variant op Alan Greenspan’s uitspraak
over goud.
Zojuist ontvangen - terzijde maar niet
onbelangrijk: China komt uit met
een eigen oliecontract met notering in yuan om niet langer
afhankelijk te zijn van het Brent of WTI contract waarmee de
petrodollar op de tocht wordt gezet! Dit contract zal met ingang
van volgende maand worden verhandeld op de Shanghai
International Energy Exchange (SIEE).
Wellicht is het goed de niet altijd even
zichtbare gevolgen van het Zero Interest Rate model nog eens
even nader onder de loep te leggen:
-
behoudende beleggers komen steeds meer onder druk te staan
om meer risico te nemen hetgeen tot misallocatie of foutieve
bestemming van hun kapitaal leidt en tot het ontstaan van
prijsbubbels
-
het zoete gif van een lage rente leidt voorts tot een
substantiële prijsinflatie van aandelen, obligaties, kunst,
vastgoed maar opvallend genoeg (niet zonder reden) niet van
commodities c.q. edelmetaal – als ‘leading indicator’ de
kanarie in de kolenmijn
-
structureel lage rentes in geïndustrialiseerde naties leiden
tot besmettelijke effecten op de opkomende markten
-
lage rentes zetten aan tot een lagere risicoperceptie ter
zake van koopkrachtverlies bij het aangaan van nieuwe
beleggingsactiviteiten
-
het belang van het fiatpapier als ruilmiddel neemt zelfs in
belang toe, terwijl haar rol als ‘store of value’ juist
hierdoor afneemt
-
middels het doorrollen van non-performing loans worden
zombie banken (die hebben we nog steeds!) kunstmatig in
leven gehouden
-
lage rente verleidt (lagere) overheden om juist meer te gaan
lenen
-
lage rente leidt tot inkomensverlies voor o.m. spaarders,
pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen
-
het nieuw gecreëerde geld leidt slechts tot een
vermogenstransfer van de latere naar de eerdere ontvangers
als gevolg waarvan een kleine minderheid profiteert ten
koste van de grote meerderheid.
Deze perverse ontwikkelingen doen zich voor onder
het toeziend oog van de centrale bankiers of zij die in de
eerste plaats onze koopkracht dienen te beschermen! Dit in de
wetenschap dat vergroting van de geldhoeveelheid de wereld niet
verrijkt maar slechts de schijn dient!
Dramatisch is echter wanneer de aap definitief
uit de mouw komt als blijkt dat er niet meer voldoende
schuldpapier voorhanden is om door de centrale bank opgekocht te
kunnen worden. Dat zou met andere woorden impliceren dat de QE
pijp op goed moment leeg raakt. Zo liet ECB bestuurder Ewald
Nowotny gisteren via Bloomberg weten dat de ECB inderdaad
oploopt tegen een ‘brick wall’ doordat er onvoldoende
schuldpapier voorhanden is om op te kopen. Dit moet ook bij
meneer Draghi zijn doorgedrongen. Hiermee zou een einde komen
aan het huidige ruime beleid en dat zelfde probleem dreigt
volgens Takuji Okubo, hoofdeconoom van Japan Macro Advisors over
een paar jaar ook voor Japan en dan?
Dat zou zo maar de totale implosie van het
monetaire systeem kunnen inluiden, een scenario dat binnen het
IMF met de meeste vrees wordt gevreesd. Er is dan nog één
tijdelijke uitweg door in deze race naar de bodem nog meer
uitstel te creëren namelijk door nog meer ‘fake’
staatsschuldpapier uit te geven, hetgeen niets meer of minder
dan valsemunterij is. Dat zouden wij als individu of bedrijf
eens moeten proberen! In elk geval blijft deze column nu het er
op aankomt ‘period’ gefocust op “de volgende fase”.
Robert Broncel
Copyright, 7 september 2015
PS. deze column wordt ook
verzonden aan premier Mark Rutte, DNB president Klaas Knot
alsmede aan de fractieleiders van de belangrijkste politieke
partijen in de Tweede Kamer. Voorts staat het iedere lezer vrij
deze column met elke andere geïnteresseerde partij te delen. |