Hoewel de verwachting luidde dat de BVG een keer
met een duidelijke uitspraak zou komen, was het vooral de lading
die de internationale financiële wereld versteld deed staan. Het
Hof liet hiermee uitkomen dat Draghi’s
toespraak met de woorden ‘whatever
it takes’ in juli 2012 niet meer
bevatten dan de boodschap van een keizer zonder kleren. Het Hof
sprak zich ook uit over de interpretatie van het Hof van
Justitie van de Europese Unie die juist in tegenspraak is met
die van de BVG als zou het OMT besluit verenigbaar zijn met
Duitsland’s primaire wetgeving. Deze
interpretatie is natuurlijk louter gebaseerd op het feit dat het
Europese Hof juist niet kan erkennen dat de keizer de facto in
z’n blootje staat. Nu het Duitse Hof zich niets gelegen liet
liggen aan de opvattingen van het Europese Hof kan dat niet
anders leiden dan tot afbraak van de
Draghi’s blufpoker verzekering tegen nieuwe onrust binnen
de eurozone.
Dit voor zover het artikel in de Telegraph.
Stel dat nu OMT bazooka niet langer in stelling
kan worden gebracht dan zou dat niet gelden voor een mogelijke
LTRO (Long Term Refinancing
Operation), waarbij de centrale bank
rekent op de grote banken die dan als ‘lender
of last resort’ zouden kunnen optreden in geval staten zoals
rond de Middellandse Zee uit hun benarde positie gered zouden
moeten worden.
De ECB kan in dat geval wel weer die banken
tegemoet komen maar het verhaal blijft natuurlijk net zo lang
als het breed is en zal blijken al helemaal niet toereikend te
zijn. De meeste banken verkeren zelf nog steeds in de
gevarenzone en bijgevolg wordt er weinig geleend. Hier
schuilt dan ook het deflatiegevaar. Hoe dan ook, met
de uitspraak van het Duitse Hof verbleekt
Draghi’s verzekeringspolis. Bovendien als nationale
rechtscolleges precederen boven een federaal hof of een federale
grondwet dan legt dat nog een andere Europese zwakte bloot! Je
kunt nu alleen maar hopen dat de situatie in de zuidelijke
periferie niet opnieuw uit de hand loopt.
Immers, indien de ECB haar huidige “soepele”
beleid van het opkopen van obligaties van ledenstaten niet ten
uitvoer kan leggen en Draghi zijn
toezegging ‘whatever
it takes’ moet intrekken, dreigt het
euro kaartenhuis alsnog in elkaar te kukelen. Dit besluit kan
niet anders worden uitgelegd dan als een regelrechte streep door
het crisismanagement van de ECB. Het Hof baseert zich op de
Duitse grondwet die limieten stelt aan de strategie van de ECB
om de eurocrisis te bestrijden, zich toespitsend op de
Outright
Monetary Transactions (OMT). Zonder de goedkeuring van
Duitsland om het huidige ECB beleid te blijven onderschrijven,
komt de operationele politiek van de ECB min of meer in het
luchtledige te hangen.
Tot in de hoogste regionen in Duitsland wordt het
voor onwaarschijnlijk gehouden dat het rechtstreeks opkopen van
staatsobligaties nog enige toekomst heeft. Dus als nieuwe
injecties uitblijven om de economie met name in de zuidelijke
staten Italië en Spanje nieuw leven te moeten inblazen, dreigt
ook het deflatie scenario levensgroot te worden.
De BVG stelt dat er voldoende grond is voor de
conclusie dat het zgn. back-stop plan van de ECB – bekend als
OMT – niet alleen in strijd is met het mandaat van de ECB maar
ook met het verdragsverbod op het monetair financieren van
begrotingen. Dit vormde de belangrijkste drijfveer voor
Draghi voor zijn ‘whatever
it takes’.
Daar hiermee de ECB in feite in het hemd komt te
staan, moest eurocommissaris Olli
Rehn verklaren dat
Draghi niettemin voldoende ammunitie
overhoudt om alsnog “de bazooka” in stelling te kunnen houden.
Hoe? Dat vertelde hij er niet bij. Hij ging voorbij aan het feit
dat deze uitspraak hoe dan ook juist
Draghi’s handen bindt. Hij zal waarschijnlijk hebben
gedoeld op het LTRO scenario.
Volgens directeur Hans Werner
Sinn van het IFO (onderzoeks)
instituut kan de Duitse regering deze uitspraak onmogelijk naast
zich neerleggen en waarschuwde dat de echte marktreactie zal
komen op het moment dat men zich realiseert dat het Duitse
standpunt zich aan de uitspraak van het Hof zal conformeren.
Natuurlijk kan de ECB aan deze uitspraak voorbij gaan maar
zonder de medewerking van de Bundesbank zou dat allerminst
realistisch zijn. De eurocrisis zou hoe dan ook een nieuwe
dimensie krijgen, zodra het vertrouwen er uit wegloopt.
Mijn inschatting is dat er voorafgaand hieraan
nog wel naar uitwegen zal worden gezocht om het tij van
oplopende rentes te keren, zoals dat ook in de V.S. al sinds
2009 gaande is maar slechts tot uitstel van executie zal leiden.
Immers, een door schulden doordrenkt en uitgewoond monetair
systeem is noch door ‘tapering’ noch door ‘non-tapering’
te redden.
Bundesbank president Jens
Weidmann liet weten dat “de ECB haar eigen mandaat
conform de Akkoorden van Maastricht (1990) met voeten had
getreden en geen volmacht had om vast te houden aan de huidige
samenstelling van de monetaire unie noch om staten in
crisissfeer te redden”. Wel dient hieraan te worden toegevoegd
dat het Hof in 2011 goedkeuring gaf aan de oorspronkelijke EMU
(Europese Monetaire Unie) bail-outs
maar tegelijk uitsloot dat de begrotingsautoriteit van de
Bundestag (parlement) niet kan
worden overgedragen aan enig
supra-nationaal gezag, daarmee elke hoop op een EMU
schuldengemeenschap de grond inborend. Als het al zover zou
komen, zal volgens de voorzitter van de BVG eerst de Duitse
grondwet moeten worden herschreven en dat vereist een
referendum. De uitslag hiervan is al bekend: het merendeel der
Duitsers zal “tegen” stemmen.
De Bundesbank had reeds in december vorig jaar in
een speciaal rapport gewaarschuwd dat het opkopen van
staatsschuld de onafhankelijkheid van de ECB wezenlijk aantast.
Ook dit druist haarfijn in tegen Draghi’s
uitspraak dat OMT juist het meest succesvolle beleid van de
laatste tijd was en dat de bank in staat zou zijn om ‘legal
documentation’ voor te leggen indien
zulks vereist zou zijn. Dit lijkt op een welles/nietes spelletje
maar in de wetenschap dat de Duitse regering niet de grondwet
naast zich neer kan leggen. De grote vraag is nu hoe heet deze
soep zal worden opgediend.
Als nagerecht kwam het volgend bericht ook nog
binnen: de OECD (Organisation
for Economic
Cooperation and Development) kwam op 11 feb.
j.l. met de mededeling dat ‘it
admits failure to
understand the
scale of the eurozone crisis’. Nou, deze uitspraak rijmt
recht evenredig met hun “knappe” voorspellingen.
Robert
Broncel
Copyright, 13
februari 2014
CC. Klaas Knot, DNB president “in de wanhoop” hem
ooit een reactie te ontlokken. |