Header

Columns 2015 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004

Handen af van Oekraïne II
(2 april 2014)

 

De actualiteit m.b.t. de ontwikkelingen in Oekraïne nopen me opnieuw hierop het vizier te richten. Hoewel feitelijk niemand direct belang heeft om de relatie met Rusland aan te scherpen, gebeurt dat toch. Zojuist werd bekend dat alle militaire banden met Rusland worden opgeschort, terwijl een ‘rapid deployment’ van NAVO zijde nader wordt bestudeerd, maar aller belangrijkst is dat Oekraïne de facto half onder het NAVO-schild wordt geplaatst.  

 

Hoewel je hiermee voorzichtig moet zijn, ligt het voor de hand te veronderstellen dat Oekraïne dient als een ‘decoy’ (afleiding) van de huidige monetaire problemen waarmee het Westen na de val van Lehman te kampen heeft. Wat dat betreft hoeven we ons geen illusie te maken dat we door Rusland en China nog voor “vol” worden aangezien. Intussen lijkt het op een aftasting van elkaars stellingen. Onze beleidsmakers menen met het uitsteken van de NAVO paraplu richting Oekraïne op steun en begrip van hun onderdanen te mogen rekenen. Mocht op goed moment het monetaire kaartenhuis onder de gigantische schulden- en derivatenlast bezwijken dan is er hiermee a.h.w. een soort politiek vangnet onder de geloofwaardigheid van het huidige beleid gespannen. Ver gezocht? In het verleden heeft menige oorlog(sdreiging) er toe bijgedragen om de gelederen aaneengeschaard te krijgen.

 

De geschiedenis herhaalt zich in die zin dat hieruit doorgaans weinig les wordt getrokken. In een recent artikel in de Engelse Guardian wordt voormalig Amerikaans ambassadeur in Moskou George Kennan geciteerd met de woorden: ‘There is, let me assure you, nothing in nature more egocentric than embattled democracy. It soon becomes the victim of its own propaganda. It then tends to attach to its own cause an absolute value which distorts its own vision…. Its enemy becomes the embodiment of all evil, whilst its own side is the centre of all virtue’ (niets werkt meer egocentisch dan een door problemen geteisterde democratie. Deze wordt al snel het slachtoffer van haar eigen propaganda die er toe neigt de eigen zaak te verheffen tot een absolute waarde die de eigen visie vervormt….. De vijand vormt de belichaming van alle kwaad terwijl het eigen standpunt het centrum van alle deugd dient).

 

Voorts vervolgde de Guardian dat Washington weet welke delicate issue Oekraïne voor Moskou vormt. De ultra-nationalisten vochten met de nazi’s tegen de Russen en doodden ruim 30.000 Russische soldaten en communisten. Een voormalig hoge KGB officier schreef nog in 1994 dat de ‘roots’ van de Koude Oorlog waren terug te voeren tot de nauw verweven steun met de nationalistische onrust in de Baltische staten (begrijpelijk omdat deze staten alsmede het oostelijk deel van Polen door Stalin werden geannexeerd. Dat was puur een territoriale angstmanoeuvre voortvloeiend uit het verleden (zie Handen af van Ukraïne.doc).

Bij een betere verhouding met Rusland had wellicht ook Oost-Polen kunnen terugkeren.

Toen Gorbatchov akkoord ging met de Duitse hereniging en een verenigd Duitsland daarmee deel zou gaan uitmaken van de NAVO, werd hem door de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Baker (onder president Reagan) verzekerd dat er geen sprake zou zijn van ook maar “een inch” van uitbreiding van de NAVO jurisdictie richting het Oosten (Polen, Baltische staten, Oekraïne, Hongarije, Bulgarije en Roemenië). Daarop antwoordde Gorbatchov: “each extension of the NATO zone is unacceptable’. Gorbatchov zal zich meer meer dan verraden voelen en kan de verachting van zijn landgenoten op z’n conto bijschrijven.

 

Intussen heeft Rusland harde voorwaarden gesteld om tot een oplossing te komen, waarbij geen duimbreed wordt toegegeven op de annexatie van de Krim, terwijl de Westerse mogendheden akkoord zullen moeten gaan met een verregaande autonomie van de Russisch sprekende en op Rusland georiënteerde bevolking (ca. 3/5e deel) in Oekraïne. Voor het huidige bewind in Kiev is dit een onverteerbaar voorstel gezien het feit dat zich in het oosten met steden als Charkov en Donetsk het grootste industriële complex bevindt. Het is om deze reden dat Rusland met een troepenmacht van ca. 40.000 man druk op de ketel houdt en voornemens lijkt de Russische populatie een Russisch paspoort te verstrekken met het perspectief om op bijstand vanuit Moskou te kunnen rekenen ‘should  worse comes to worse’. Rusland is dus in feite uit op een strikt neutrale federatieve status van Oekraïne om verdere spanningen te neutraliseren. Hier ligt een afgetekende casus belli.

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov liet er in dit kader geen misverstand over bestaan dat de rechten van de Russisch sprekende bevolking zullen worden verdedigd en daartoe desnoods “passende actie” te nemen, indien zulks aan de orde is. Daarenboven eist Moskou garanties t.a.v. de Russisch sprekende bevolking in Transnistrië waar zich eveneens een afscheidingsbeweging voordoet van Moldavië.

 

 

President Obama gesteund door Europa daarentegen blijft aandringen op terugtrekking van de Russische troepen uit de Krim en de grens met Oost-Oekraïne, voorts op de territoriale integriteit van de nationale staat van Oekraïne en de presidentsverkiezing in Oekraïne in mei te ondersteunen. Dit terwijl Rusland terecht het huidige regime in Kiev absoluut niet erkent noch accepteert en op deze voorwaarden niet wenst in te gaan. 

 

Vandaar dat over en weer de messen worden geslepen, terwijl de Europese landen flink op hun militaire uitgaven hebben bezuinigd en de V.S. als het zover komt wellicht opnieuw het voortouw zullen moeten nemen. Met een militair budget van ruim $1.000 miljard speelt geld in de V.S. vooralsnog geen rol maar voor Rusland en China vormt dit intussen indien nodig een goede reden om een eind te maken aan de reservestatus van de dollar. Als grondstoffen met olie voorop in yuan en/of in roebels moeten worden ‘gesettled’ (Rusland is en blijft de grootste grondstoffenproducent), is de rol van de V.S. met Europa in de slipstream de facto uitgespeeld. Immers, de Amerikanen zullen dan in hoog tempo hun mondiale militaire aanwezigheid in rap tempo moeten opgeven.

 

Zoals Bernard Hammelburg in een interview met BNR zei, denken de Russen in schaaktermen wel 6 zetten vooruit. Met de bekende maar toen nog jonge schakers Karpov en Kasparov (geen partij voor mij) op een zondagmiddag in het Gorkypark in Moskou geschaakt te hebben, kwam ik al tot het inzicht dat men daar minstens 12 zo niet meer zetten vooruit weet te denken.

 

In de wetenschap dat een en ander kan uitgroeien tot een vervaarlijke splijtzwam waarom dan zonder dat er sprake kan zijn van een win/win situatie toch proberen de Russen te blijven irriteren? Dat kan toch niet zijn vanwege Poetin’s anti-homo wetgeving die voortvloeide uit het verkrijgen van een breder draagvlak onder de Russisch orthodoxe bevolking? Ook deze blijft ook ondanks alle kritiek vanuit het Westen harmstijf overeind. Russen laten nu eenmaal niet zo gemakkelijk met zich sollen en helemaal niet waar het hun territoriale afbakening betreft!

 

Robert Broncel

 

Copyright, 2 april 2014

 

CC. premier Mark Rutte
 

 

<< vorige

volgende >>

 

 
 

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2011 © Robert Broncel