Header

Columns 2015 2014 2013 2012 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004

NAÏEVE ILLUSIE
(28 september 2011)
 

Wat mij in de U.S. of A. telkens opvalt is het opportunisme en naïviteit om niet te zeggen (goed)gelovigheid maar ook de positieve instelling en drang tot innovatie. Derhalve raad ik mensen met depressies altijd aan even een bezoekje aan de V.S. te brengen alvorens de psycho in te schakelen of anti-depressiva te slikken. Niettemin is de vraag gewettigd of het land er na alle geruchtmakende affaires en ontwikkelingen uiteindelijk wel in slaagt om er weer bovenop te komen of toch niet?

 

Toen Republikeins senator Lindsay Graham werd gevraagd wat hij vond van de ophoging van het schuldplafond in augustus j.l. was zijn antwoord: in klassieke termen “goed nieuws” (want dit was al zo vaak gebeurd) maar in reële termen “slecht nieuws”. Het goede nieuws, zei hij, was dat de U.S. niet in sneltreinvaart tegen een bankroet zal oplopen maar dat tenminste het tempo is vertraagd en dat is toch weer slecht nieuws.

 

Beetje “boel”

Volgens een recente analyse van het Congressional Budget Office (CBO) veronderstelt “de oplossing” van de plafondophoging niet meer of minder dan een schuldreductie van $2.500 biljoen in 2022. Dat lijkt veel maar is niet meer dan slechts $2.000 biljoen ex. rente (op basis van de huidige rentevoet) op een totaal van $21.000 biljoen resulterend in een “netto” schuld van circa $19.000 biljoen. Dit laat nog onverlet de schulden voortvloeiend uit toekomstige ongedekte pensioen-, sociale - (46 miljoen food stampers!) en medische verplichtingen. Volgens Business Week worden deze opgeteld bij die $19.000 biljoen thans globaal op $211.000 biljoen becijferd. Dat is een beetje “boel”, zo “boel”dat dit zelfs bij benadering nóóit meer kan worden (terug)verdiend. 

 

Mission impossible

Dus wil je de balans weer een beetje in evenwicht brengen dan zal er niet $2.500 biljoen maar minstens een tienvoud hiervan moeten worden bezuinigd. Dat is meer dan 1½ keer het huidige BNP of wel ‘mission impossible’. Daarom mag het “een wonder” heten dat S&P slechts overging tot een afwaardering van de Amerikaanse staatsschuld van triple-A naar double-A, terwijl het land reeds lang en breed in een D(efault) status verkeert. De U.S. of A. heeft ‘mazzel’ dat de grootste rating agencies onder de ‘stars and stripes’ en niet onder de Chinese rode vlag met sterretjes ressorteren.

 

Logica economica

Niettemin impliceert elke afwaardering een stijgende rentevoet. Echter niet in de U.S. of A. waar de lange rente middels de recente zgn. Operation Twist (waarbij korte leningen worden omgezet in langer lopende) zelfs naar beneden werd bijgesteld. Op het moment van schrijven stond de 10-jarige rente rond 2% of zelfs ruim onder het laatste officieel maar beter officieus te noemen CPI cijfer van augustus j.l. ad 3,77%. Dat betekent een negatieve reële rente van minstens 1,77%. Een negatieve reële rente correleert met een opgaande edelmetaalprijs. Maar wat zie je? Die wordt in een paar dagen tijd met 10% (goud) en 20% (zilver) naar beneden gedrukt juist na de neerwaartse bijstelling van de lange rente!

 

Is het voor economen al lastig om hiervan de logica in te zien, voor niet-economen wordt dit schier onbevattelijk of eigenlijk wel voor beide categorieën. De logica is zoek behalve als je onderkent in welk een ruïneus financieel/monetair spagaat het land zich bevindt.

 

‘Wonderland’

Dan zou je zeggen dat daarvoor de Fed president de uitgelezen figuur is om dat te komen uitleggen maar ho maar. Die vreest uiteraard een “strafexpeditie” en dat geldt ook voor de president van de natie die weer op moet voor de volgende ronde. Dus op deze wijze houdt iedereen elkaar liever voor de gek om het sprookje in stand te houden. Daarin vermocht zelfs een IMF vergadering in Washington DC het afgelopen weekeinde geen verandering te kunnen aanbrengen.   

 

Vandaar dat voormalig lid van de president’s Council of Economic Affairs (CEA) Allan Meltzer zich dan maar liet ontvallen dat de ‘U.S. global economic dominance’ op de rand van de afgrond staat. Op zich geen nieuws meer maar wel van iemand van zijn signatuur. Vergoelijkend voegde hij er aan toe: ‘it hasn’t always done the right thing, but it’s been pretty good on the whole’ (het land heeft niet altijd juist gehandeld maar dat heeft over het algemeen wel goed uitgepakt). Hij gaat dan verder met: ‘it’s produced the world’s longest period of sustained growth, affecting more people in more countries than ever before. But it’s coming to an end because the United States can’t manage its own system anymore. That’s the crisis’. (het land heeft de langste periode van ononderbroken groei geproduceerd met uitstraling naar meer landen dan ooit te voren. Dat is de crisis). Ja, dat is mooi gezegd als je straks weer alles moet inleveren waarmee je je rijk had gewaand. Kortom, dit sprookje blijkt opnieuw (sinds de 30-er jaren) een sigaar uit de eigen wonderland doos te zijn.

 

Imaginaire keuze

Hij zou geen Amerikaans aard’s opportunist zijn door te stellen dat: ‘there’s still time to restore the United States econonmy to its previous glory but doing so will require something much more fundamental than political deal-making can provide; Americans must decide what type of country they want to have (er is nog altijd tijd om de Amerikaanse economie in volle glorie te herstellen maar dat vereist meer dan een politieke deal middels ophoging van het schuldniveau; Amerikanen moeten kiezen welk type maatschappij ze wensen). Hij ziet z’n land verdeeld tussen degenen die de welfare state aanhangen (Obama) met lage groei en hoge werkloosheid daarbij zelfs Frankrijk aanhalend (Sarkozy zal daar niet blij mee zijn) en anderzijds degenen die de economie willen laten groeien.

 

Op zich een juiste redenering maar dan dient daarvoor wel een gezonde basis aanwezig te zijn. Valt de keuze op de welfare state dan stevent het land op een default af. Op z’n zachtst een beetje late keuze!

 

Falderaderare

Toch mooi om het zo simpel neer te zetten. De keerzijde van het spagaat is dat je bij het (drastisch) terugdraaien van de staatsschuld de economie zodanig onder druk zet dat de economische groei in casu de terugverdiencapaciteit onderuit wordt gehaald. De hieruit voortvloeiende sociale onrust maar even in ruste latend. Deze intentie verzinkt in niet meer dan “goed bedoelde” naïviteit.

 

Een soortgelijke naïviteit vind je evenwel terug bij de Europese beleidsmakers die hoogst waarschijnlijk zal eindigen bij een Stabiliteitsfonds dat misschien net de €450 miljard haalt. Bovendien, hoe lang kun je mensen nog voor de gek blijven houden met het “vooruitzicht” van meer controle, een euro minister, eurobonds etc. Waar haal je trouwens een ophoging tot €2.000 miljard vandaan? Zelfs bij omzetting van vreemd kapitaal in eigen kapitaal heb je de schulden bij lange na niet weggepoetst. We hebben het dan nog niet gehad over een bedrag van bijna €5.000 miljard dat binnen nu en twee jaar geherfinancierd dient te zijn of zoals de uitspraak intussen luidt: ‘debt is toast’. Naïve illusies van grote imperia blijken echter van alle tijden te zijn. Of zoals we destijds als student al zongen: “ouwe poep gaat nooit verloren, falderaderare!”

 

Robert Broncel

 

 

Copyright, 28 september 2011

 
 

<< vorige

volgende >>

 

 
 

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2011 © Robert Broncel