Header

Columns 2011 Columns 2010 Columns 2009 Columns 2008 Columns 2007 2006 2005 2004

‘BANKING AS USUAL’
(29 september 2009)
 

Amerika blijft onverkort het epicentrum van de mondiale financiële instabiliteit! Minder bonus, meer toezicht en een intentie tot meer ‘mondiale’ economische samenwerking waren slechts de belangrijkste uitkomsten van de G-20 meeting in Pittsburgh. Obama’s oratorische gaven niet te na gesproken mocht er niettemin ook niet meer worden verwacht. De belangrijkste ‘items’ zoals de toekomstige rol van de dollar als reservevaluta alsmede het aandragen van oplossingen richting de schuldenproblematiek bleven binnenskamers. Er zijn immers geen andere dan uiterst pijnlijke oplossingen voorhanden zijn.

 

Derhalve blijft ook het accent staan op stimuleren, lage rentes in de hoop dat de consument en producent het stokje weer gaan overnemen. Er werd niet bijgezegd dat de schuld-op-schuld stapeling een zware hypotheek op de toekomstige koopkracht (hogere belastingen, inflatie) legt. Er werd evenmin gerept van het kredietrisico dat de banken nog steeds lopen.

 

Geen alternatief voor de dollar?

Wel werd ingezien dat het Westen in een soort van verzadigingseconomie verkeert als gevolg waarvan steeds meer productie naar het Oosten verhuist mede vanwege de factor goedkope arbeid. Bij ons zal het accent op kennis moeten worden gelegd maar daarvoor is te weinig geld beschikbaar, zoals er straks voor alles minder geld beschikbaar zal zijn. Niet alleen wij verarmen maar ook in het Oosten krijgt men er een tik van mee, indien voormalig Witte Huis adviseur professor Roubini gelijk krijgt door te stellen dat er voor de dollar geen liquiditeits-alternatief bestaat. Wel noemde hij het alternatief van de Special Drawing Rights (SDR’s) – een mandje van de belangrijkste valuta’s  - uit te geven door het IMF dat weer een grotere rol moet krijgen. Daarin komt dan uiteraard ook de dollar voor en blijft dit middel ‘besmet’.

 

Steeds meer internationale beleggers zien de bui hangen en keren zich af van de dollarsfeer, met name van de bijna niks renderende Treasury bonds. Een lagere dollar is natuurlijk voor veelal op export georiënteerde Amerikaanse bedrijven aanlokkelijk, omdat ze goedkoper kunnen exporteren en concurreren. Dat weerspiegelt zich intussen op de beurs.

 

Grootste gevaar!

De goedkopere dollar lijkt thans de ideale valuta om als ‘carry-trade’ te dienen (je leent goedkope dollars om die elders in de wereld tegen een hoger rendement uit te zetten, zoals dat ook met de Japanse yen gebeurde). Je zou hierbij kunnen anticiperen op uitspraken van Harvard econoom professor Kenneth Rogoff, die wees op het toenemend gevaar van een Amerikaans ‘default’ (niet meer kunnen voldoen aan de schuldverplichtingen). Rogoff gaf de volgende ‘statement’ bij Bloomberg af: ‘there is no question that the most significant vulnerability as we emerge from recession is the soaring government debt’ (het staat buiten kijf dat de meest sugnificante zwakte bij het ontstijgen van de recessie voortvloeit uit de schrikbarend stijgende overheidsschuld). Hij vervolgt met: ‘it’s very likely it will trigger the next crisis as governments have been stretched so wide’ (het is zeer waarschijnlijk dat dit de volgende crisis zal veroorzaken daar centrale overheden zich met hun schuldcreatie hebben overtrokken).

 

Deze waarschuwingen waren bedoeld om aan de G-20 mee te geven, toen reeds bekend werd dat Obama niet alleen met de stimuleringen wenste door te gaan maar dit consigne ook wenste mee te geven aan de andere deelnemers van dit platform.

 

Tekortengroei

De vraag is niet van de lucht hoe lang deze ‘show’ ongemoeid kan blijven doorgaan. Er moet een ‘point of no return’ van wonden likken komen, eigenlijk hoe sneller hoe beter. Er is eenvoudigweg te weinig economisch draagvlak voor een zodanige groei dat daarmee de schulden weer kunnen worden ingelopen. Het Amerikaanse tekort ligt intussen op 13% van BBP, het hoogste niveau sinds WO II. Hoeveel groei is daarmee bereikt? Ja, net genoeg om uit de recessie te geraken maar dat is wel een erg dure oplossing. Econoom Martin Feldstein, eveneens van Harvard, heeft berekend dat de tekorten de komende tien jaar ‘compounded’ (inclusief financieringsrente) naar 80% van het BBP zullen oplopen. Dat is ‘nog ver weg’ van de ruim 200% waar Japan tegen aanhikt, maar daarmee heeft dit land inmiddels haar eigen toekomst financieel/economisch gepasseerd.

 

Einde niet in zicht

Daarmee is het nog niet gedaan. Want hoewel de crash in de residentiële vastgoedsector met ‘aantrekkende’ prijzen lijkt uit te bodemen, blijkt deze bodem onder valse voorwendselen te zijn gevormd. Het zijn niet zozeer de huizenprijzen die weer aantrekken maar juist het toegenomen aantal foreclusures in de duurdere segmenten die ook aan de beurt komen en nu als het ware het mediane prijsniveau omhoog stuwen. Volgens de Amherst Securities Group staan er nog minstens 7 miljoen eigendommen op de foreclosure lijst. Van enig herstel is dus absoluut geen sprake. In tegendeel, er dient met een verdere afwaardering (na 36% vanaf de top) in orde van grootte van nog eens 8 – 10% rekening te worden gehouden. Althans, volgens Amherst.

 

Daarmee is het nog niet gedaan. Want de commerciële sector moet zich landelijk nog grotendeels ontlasten van de gevolgen van talrijke vrijkomende ruimtes op alle terreinen inclusief hotels, afgezien van afwaarderingen en herfinancieringsproblemen. Dit op zich vormt al genoeg reden voor een double dip.

 

‘Riante’ vooruitzichten

Intussen is de aangerichte schade al nagenoeg onherstelbaar! Tot dusver worden de werklozen opgevangen met deeltijdvoorzieningen of met volledige uitkeringen (in Estland, las ik, doet een uitkering slechts €15 per week en in Spanje €100), maar die lopen straks allemaal af en dan? De cash-for-clunkers programma’s lopen af. De $8.000 tax credit om een huis te kopen loopt in november af. Subsidies naar autofabrikanten lopen af etc.

 

De grootste schok is om te zien hoe weinig er in wezen mee is bereikt. De industriële productie in de V.S. is met ruim 11% gedaald, die in Frankrijk met 13%, in Duitsland met 17%, in Italië met 18%, in Japan met 21% terwijl de Chinese export met maar liefst 23% is gedaald, alles vergeleken met een jaar geleden! De beurs prijst ‘vrolijk’ economische groei in die er in wezen helemaal niet is. Alleen ‘uncle’ Ben moet er wel in blijven geloven. Tegen  beter weten in riep hij vorig jaar en herhaalde dit jaar dat de economie weer zal aantrekken. Bijgevolg is er maar één conclusie: westerse beleidsmakers staat niets anders open dan de geldgroei oneindig te blijven stimuleren om een fatale deflatie te voorkomen, met het risico in een even fatale inflatie te eindigen.

 

Denkfout

Van Bernanke is bekend dat hij als geen ander de Depressiejaren heeft bestudeerd toen de kredietverlening met hogere rentes en hogere belastingen tot stilstand kwam, waarmee de economische groei werd afgebonden. Nu laat de Fed de geldkraan wagenwijd openstaan en wat zien we? De banken zijn te verzwakt om veel kredietrisico te kunnen lopen en verstrekken bijgevolg maar weinig krediet. Het door de centrale bank toegeschoven geld verdwijnt weer richting centrale bank waar het een geringe rente oplevert.

 

 

De tweede ‘fout’ die Bernanke ontwaardde, was dat de toenmalige Fed meende de destijds nog onderliggende goudreserve te moeten beschermen, zodat er geen ruimte over was om de geldgroei te verruimen. Doordat ook andere landen hun eigen munt met hogere rentes gingen beschermen, had dat gevolgen voor de handelsstromen er in resulterend dat hiermee de eigen markt werd afgeschermd (protectionisme!). Om die reden houdt Bernanke thans de rente laag met als gevolg dat er voor de dollar maar één richting open ligt en dat is naar beneden. Een hogere rente zou de prille groei immers onmiddellijk om zeep helpen.

 

Een oude uitspraak van de Victoriaanse filosoof Herbert Spencer werd door de Britse Telegraph geciteerd: ‘the ultimate result of shielding men from the effects of folly, is to fill the world with fools’ (de beste manier om de mens tegen dwaasheid te beschermen is om de wereld met dwazen te vullen). De minder dwazen, waaronder ook centrale banken met name in Azië, zetten bijgevolg ín op het ín 1971 verklaarde barbaric relic’. Zo geven ze aan dat ons huidige financiële systeem barbaarser aandoet dan wat eens (1971) barbaars heette te zijn.

 

Back to the roots

In dit kader verscheen een interessant essay van de Mexicaanse Civic Association for Silver.

Onder de titel ‘A New Magna Charta for Our Times’. Nu zult u zeggen ‘logisch’ want Mexico is het zilverland bij uitstek. Doch de tekst was klipp und klar: ‘een nieuwe reservevaluta kan het dollarprobleem niet oplossen zolang deze ook weer als een nieuw schuldinstrument in de markt wordt gezet. Alleen een evenwichtig financieel systeem gebaseerd op edelmetaal als reserve is daartoe in staat. De Magna Charta (stamt uit het Latijn en betekent oorkonde) is één van de oudste documenten uit de Britse geschiedenis, door zijn edelen opgelegd aan koning ‘Jan zonder Land’ om zijn macht bij wet in te perken. Jammer dat de ‘edelen’ van ‘koning’ Obama niet over zoveel moed beschikken om te eisen wat onder de gegeven omstandigheden het enige ultieme soelaas biedt: terug naar 15 augustus 1971 toen de dollar werd losgekoppeld van het goud en daarop alle valuta’s tegen de dollar zijn gaan zweven.

 

Een valuta is uiteindelijk niets anders dan een papieren vervangmiddel van wat de reële reserve vertegenwoordigt, uitgedrukt in baar goud. Aristoteles definieerde reeds 400 jaar voor Chr. vijf valide redenen waarom goud geld is: duurzaam, deelbaar, handig als internationale reken- en vergelijkingseenheid, altijd houdbaar en overal inwisselbaar (tegen goederen).  

 

Start ongebreidelde geldgroei

Vanaf 15 augustus 1971 is de V.S. begonnen haar munt ‘uit te wonen’ ten koste van de rest van de wereld, is de kredietexpansie sterk uitgezet, werd er veel meer geïmporteerd dan geëxporteerd en werd er meer geleend dan er verdiend werd. Vanaf die zelfde dag heeft er geen enkele schikking van de internationaal uitstaande schuld meer plaats gevonden(!). Buitenlandse centrale banken wisselden hun dollars in tegen Treasury’s (die waren toch kredietwaardig?), waartegen de Fed weer nieuw geld kon uitgeven. Dat proces liep zo goed dat in de V.S. uiteindelijk alle remmen los gingen naar een ongebreidelde geldgroei.

 

Einde van de manipulaties?

Nu we intussen weten dat de Chinezen hun papieren dollarreserves niet verder wensen te laten groeien en bovendien de Hong Kong Monetary Authority heeft opgedragen om al het Chinese goud uit de goudkelders in Londen naar Hong Kong te laten overbrengen, ligt een hogere goudprijs steeds meer in het verschiet. Immers, dit goud kan niet langer dienen als  ‘ammunitie’ van de manipulaties op de COMEX en de LME (London Metal Exchange). Het einde der manipulaties stuwt de goudprijs onvermijdelijk omhoog en luidt inflatie in!

 

Robert Broncel

copyright 29 september 2009

 
 
 

<< vorige

volgende >>

 

 
 

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2011 © Robert Broncel