Header

Columns 2011 Columns 2010 Columns 2009 Columns 2008 Columns 2007 2006 2005 2004

DREIGENDE MONETAIRE CRISIS II
(10 augustus 2009)
 

Intrigerende vraag is waarom de beurs er ondanks de indrukwekkende stijging sinds maart j.l. nog steeds zo verrassend goed bij blijft liggen. Het antwoord is dat het risicobesef door de lage rente weer is afgenomen. Bovendien kunnen professionele instituten zoals (pensioen)fondsen en verzekeringsmaatschappijen moeilijk eindeloos met pegels op de plank blijven wachten op betere tijden. Ingezet met de positieve signalen van Goldman Sachs in maart j.l., intussen wel de almachtige marktregisseur genoemd, koos men onverminderd voor voortzetting van het stimuleringsbeleid zonder dat de fundamentele problemen tot dusver fundamenteel werden en worden aangepakt!

 

Crisis betekent nog steeds omslagpunt. Bij een omslagpunt denk je aan afbouw van al datgene dat tot de malaise aanleiding heeft gegeven en vervolgens aan een ongekunstelde maar reële revitalisatie van de economie. Het foute voorbeeld ligt in Japan, waar de economie telkens weer terugkachelde, nadat een stimuleringsmaatregel was uitgewerkt. Japan’s BBP is nog even groot als in 1992! Een lichtpunt is evenwel dat er meer draagvlak komt voor een schoner energiehuishouding, ofschoon dit proces tot dusver veel trager verloopt dan gewenst is! 

 

Dus hoezo crisis?

Zowel in de V.S. als in Europa weet men tot dusver nauwelijks beter te doen dan pappen (verbaal) en nathouden (steunmaatregelen). Beleggers krijgen bijgevolg de indruk dat alle stimulansen bij elkaar hun uitwerking niet missen en de kans reëel is dat we met de aangekondigde verbeteringen in bijvoorbeeld de vastgoedsector het dieptepunt achter ons hebben liggen. Deze indruk werd nog versterkt door een aantal fraaie bankcijfers en de mooie woorden van Alan Greenspan en Warren Buffett die vertrouwen zeggen te hebben in een goede afloop. Let wel, ook zij hebben deze crisis niet zien aankomen! En als Obama er nog een schepje bovenop doet, verdwijnt het woord ‘crisis’ weer goeddeels van het beeldscherm!

 

Ook in de jaren ’30 werd er ‘van bovenaf’ vertrouwen ‘in de markt gepompt’, vergezeld van  maar liefst 8 zgn. sucker rallies, met stijgingen van soms meer dan 50%! Zonder de cijfers en motivatie van dit soort vertrouwensuitspraken proberen te doorgronden, wordt hieraan door analist en belegger blijkbaar blindelings geloof gehecht alsof het in de Bijbel stond afgedrukt. Eén recent voorbeeld: de werkloosheid ‘daalde’ van 9.5% naar 9.4%, terwijl een slordige 400.000 werknemers domweg zijn afgehaakt, dan wel noodgedwongen parttimer zijn geworden of op andere wijze uit het zicht zijn verdwenen. De statistische cijfers* worden zodanig opgeleukt dat de indruk ontstaat dat het al met al om een ‘veredelde recessie’ gaat. 

 

Meer algemeen: als ‘handlanger van de regering’ blijkt de centrale bank als belangrijkste doelstelling te hebben het dagelijks interveniëren c.q. manipuleren in/van de markt om te voorkomen dat de ‘vrije markt’ het failliet van de huidige centrale bankpolitiek opzoekt. Je kunt rustig stellen dat alle takken van sturende financieel/economische ‘sport’ (rente, dollar, commodities etc.) onder controle van de centrale bank staan inclusief de economische statistieken w.o. de werkloosheidscijfers (deze worden pas positief bij een minimale groei van 2½%!), groei- of beter krimpcijfers, inflatie, productie etc. Je hebt er tegenwoordig geen korrels maar pakken zout voor nodig om ze simpelweg te kunnen geloven. Vandaar het nieuwe boek ‘In Fed We Trust’ (Crown Business, $26,99).

 

Hoe anders is de fundamentele (harde) realiteit?

1) Er is tot dusver bijna net zo veel kapitaal (ca. $50.000 miljard) verdampt als het opgetelde mondiale Bruto Product, dus het totaal aan geproduceerde producten en diensten over de gehele wereld (ca. $ 54.000 miljard). Dit verdampingsproces is nog niet ten einde terwijl de schuldcreatie onverdroten toeneemt. Als het vertrouwen in de dollar dreigt weg te vallen, keert op goed moment de wal het schip. Bij ongewijzigd beleid is de vraag niet óf maar wanneer dit gebeurt.

 

2) Volgens een recent rapport van Deutsche Bank zal meer dan de helft van alle hypotheken in de V.S. tegen 2011 onder water komen te staan, d.w.z. dat de waarde van het huis lager is dan de uitstaande hypotheek er op. Dat zal nog sterker gaan gelden voor de ‘prime’ hypotheken! Een en ander wijst dus niet op een aantrekkende vastgoedmarkt, trouwens op grond waarvan? Voor dit onderzoek werden 100 ‘metropolitan areas’ (stedelijke agglomeraties) onder de loep genomen. De eindconclusie was dat de bodem van de vastgoedmarkt komt te liggen op een slordige 40% beneden de top van 2006 (analoog overigens aan de ontwikkeling in ons landje ten tijde van de vastgoedcrisis in de jaren ’80). Hiervan is intussen al ruim $4.000 miljard verdampt en daar moet volgens de uitslag van dit rapport nog minstens de helft bijkomen. De ‘roots’ van de huidige malaise liggen immers in deze sector, waarin de prijzen ‘slechts’ konden blijven stijgen!

 

3) Volgens het Shadow Government Statistics Bureau blijkt het tekort in de V.S. in minder dan een jaar van $454,8 miljard in 2008 naar ruim $1.800 miljard te zijn opgelopen en dat is exclusief de $3.300 miljard dollar aan reserveringen in de sociale zekerheid en de medische zorgsector. En dat is niet het eindpunt van de schuldvorming. Deze tekorten worden toegevoegd aan de staatsschuld, die intussen ruim meer dan het BNP ad $14.000 miljard beloopt. De staatsschuld zal naar verwachting uitgroeien naar het nieuwe astronomische hoogte van $66.000 miljard of 4.6 maal het huidige Amerikaanse BBP. Dit betekent dat het alsmaar oplopende financieringsverschil ook in de komende 20 jaar alleen maar kan worden bijgedrukt! Er zullen bijgevolg te veel dollars in de markt vloeien om goederen te kopen. Wanneer de waarde van het geld – de olie van de economie – daalt, stijgt dat van de goederen: basisregel één van de economische wetenschap!

 

4) Waar bedrijven weinig positieve perspectieven zien, moet zich dat vertalen in een negatieve insider trading score. Dat klopt perfect. Er worden door insiders twaalf keer zo veel aandelen van de hand gedaan dan aangekocht. Onder normale omstandigheden ligt deze score gemiddeld op fifty/fifty.

 

De kracht van Azië

Met ruim $3.500 miljard aan reserves ziet Azië met China voorop de Amerikaanse schuldopbouw met lede ogen aan. Immers, met elke ‘uit lucht gebakken’ dollar, wordt die dollar iets minder waard! De termen dollar trap en burning match, zijn gelet op de enorme dollarreserves, nu openlijk uitgesproken. China bereidt zich intussen middels een serie manoeuvres vervat in een ‘Great Escape’ strategie voor meer internationale ruimte te creëren voor de eigen munt, de yuan, intussen al omgedoopt tot de ‘red back’. De andere Aziatische landen zullen hun financiële politiek zonder meer in lijn willen afstemmen, gevolgd door de olielanden in het Midden-Oosten en Rusland. Wel wordt vooralsnog getracht de schade beperkt te houden. Veel zal in de eerste plaats afhangen van de mate van economische groei  in deze landen. Hoe meer vet op de botten, hoe beter het ‘drijfvermogen’.

 

Zoals het er thans naar uitziet, zal de mondiale omslag niet vanuit het Westen worden bewerkstelligd maar veeleer vanuit het Oosten. Dat lijkt ook logisch gezien de dynamische omstandigheden van een snellere groei in combinatie met de immense reserves aldaar. Voor landen als China en India met een derde van de wereldbevolking is er geen andere weg dan die van de economische groei om daarmee de eigen belangen veilig te stellen, wil men niet in een dodelijke omstrengeling van sociale onrust verzeild raken.

 

De nieuwe financiële en straks ook politieke machtsorde zal ons straks vanuit Azië worden opgelegd. Daarmee heeft dit continent dan tevens z’n historische revanche behaald op de uitbuitingen door het Westen in het koloniale verleden gepleegd. Er is geen continent met zoveel economische motivatie als Azië! Er is evenmin een continent waar zoveel afgestudeerden ‘van de band rollen’, met nauwelijks minder kennis dan onze studenten.  

 

De Aziatische beleidsmakers zijn zich ten volle bewust dat:

a)  een groot aantal medestanders zich van de dollar zou willen afkeren, zoals India, Rusland, Brazilië, Argentinië, Zuid-Afrika alsmede diverse kleinere landen

b)  de V.S. en het V.K. om begrijpelijke redenen van buitenlandse schuldfinanciering ‘van harte’ mordicus tegen zullen blijven

c)  de EU (zonder het V.K.) vooralsnog besluiteloos is t.o.v. haar voormalige beschermheer, vandaar de tussenoplossing van de SDR’s (Speciale Trekkings Rechten uitgedrukt in de belangrijkste valuta’s: dollar, pond, yen met op enige termijn de yuan) om de waarde van de dollar niet al te negatief te beïnvloeden.

 

In dit kader blijkt China al sinds eind vorig jaar doende te zijn gemiddeld $50 miljard per maand van haar dollarreserves om te zetten in vooral grondstoffen maar ook in landbouw en in energie, deels middels de overname van bedrijven in deze sectoren. Overigens wordt hieraan niet meer ruchtbaarheid gegeven dan strikt nodig is. Op deze wijze zou het afbouwproces een redelijk snel en geruisloos verloop kunnen hebben. Dit alles volgens een studie uitgebracht door de Council on Foreign Relations, die bij haar taxatie op een reserve van circa $2.300 miljard uitkwam, waarvan circa $1.700 miljard in Amerikaans schuldpapier (Treasuries, Fannie Mae and Freddie Mac obligaties alsmede bedrijfsobligaties). Dat is in z’n totaliteit $200 miljard meer dan de $2.100 miljard waarvan tot voor kort nog werd uitgegaan. Dit jaar heeft China zich veelal beperkt tot de aankoop van kortlopend Amerikaans schatkistpapier.

 

Mede als gevolg van non-aankoop van nieuwe uitgiftes aan Amerikaans schuldpapier door China belopen de schattingen voor dit jaar op een afname van 600 miljard dollar tegen een grootte van $600 – $1.000 miljard, die de Obama regering nu bezig is uit te geven. Dit zou voor het gehele jaar voor Amerika kunnen leiden tot een dekkingstekort tussen $1.100 en $1.600 miljard. Uncle Ben zal dit bedrag dan moeten bijdrukken om de schuld te kunnen blijven financieren. Het vertrouwen in de dollar zal hierdoor steeds verder worden ondergraven!

 

Dit is de Crux van het omslagpunt! Dit omslagmoment zou nog versneld kunnen worden, indien de V.S. hun triple-A (hoogste) kredietstatus zouden verliezen. Dit zal echter niet gebeuren zolang de rating instituten - alle van Amerikaanse signatuur -  door de Federale regering met ruim $400(!) vorstelijk worden beloond om deze ‘status’ in ere te houden. De drugs- en maffiapraktijken vallen daarbij volkomen in het niet!

 

Robert Broncel

 

copyright 10 augustus 2009

 

* Beleggers hebben de meeste baat bij het volgen van de dollar/euro/goud pariteit, de koers van de Amerikaanse 10-year Bond en Reuters’ CRB-Index die de commodityprijzen meet en als beste mondiale inflatie-index geldt, te volgen via www.barchart.com en voorts door bij tijd en wijle te kijken naar de Baltic Dry Index die de transport- en scheepvaartintensiteit volgt. 

 

Koers/winstverhoudingen zijn minder relevant geworden gezien de labiele winstvooruitzichten en de nog niet uitgebodemde markt.

 

<< vorige

volgende >>

 

 
 

Disclaimer Portefeuille 

Hoewel alle berichtgeving alsmede de fondsprofielen met de grootste zorg worden samengesteld en uitgebracht, kunnen geen waterdichte garanties worden verstrekt. Wel wordt de berichtgeving vanuit eigen bron zowel als van externe professionele research pas na due diligence naar buiten gebracht. De deelnemer is te allen tijde zelf verantwoordelijk voor de opvolging alsmede de aan- en verkoopbeslissingen die hij/zij hieraan ontleent. 

Het portefeuillebeheer blijft onder het ressort van Robert Broncel, waarbij de deelnemer de vrijheid heeft al dan niet opvolging te geven aan de aanwijzingen ter zake. Het kan voorkomen dat door onvoorziene omstandigheden berichten te laat worden opgenomen zonder dat hiervoor verantwoordelijkheid kan worden genomen. Voorts zal de waarde van de portefeuille fluctueren en kunnen er nooit garanties voor de toekomst aan worden ontleend. 

Het intellectueel eigendom van de portefeuille, analyses en copyrights liggen bij Robert Broncel. Verder mag er zonder toestemming NIETS van deze site worden gekopieerd of op de een of andere wijze elders worden weergegeven.

2011 © Robert Broncel